Giáo lý

Trong kinh Tin kính, chúng ta tuyên xưng Thiên Chúa là Đấng quyền năng, tạo dựng nên trời đất muôn vật. Tuy vậy, lời tuyên xưng vào Chúa và ca ngợi vinh quang của Ngài không giống như lời ca tụng một tác phẩm nghệ thuật hay một công trình kiến trúc. Bởi lẽ, một tác phẩm hay một công trình, dù có hoàn mỹ đến đâu chăng nữa, thì cũng chẳng liên quan gì đến người chiêm ngưỡng, ...

Mỗi ngày, thể xác tôi dần dần lớn lên và đức tin cũng từng bước trưởng thành, đơm hoa kết trái nơi cuộc đời của tôi. Những câu kinh bập bẹ khi tôi vừa biết nói, đó là dấu thánh giá và sau đó là câu “Tôi tin”...

Hình ảnh của linh mục rất đa dạng nơi cảm nghĩ của dân chúng. Cách đây ba bốn mươi năm, linh mục là người dâng thánh lễ, cử hành các Bí tích, giảng dạy đức tin, luân lý, Kinh Thánh, là con người của Giáo Hội, độc thân, xa lìa thế gian, mặc áo dòng đen, một viên chức có quyền thế, một nhà quý phái có bàn tay trắng. Nhưng gần đây hơn, danh từ linh mục gợi lên trong trí óc người ta, hình ảnh của một người bạn nghèo, ...

Xét cho cùng thì tam giáo cũng có nhiều chỗ dị biệt với nhau. Còn riêng đạo Thiên Chúa thì có những điểm tương đồng với tam giáo, nhưng cũng có những điểm dị biệt. Về mặt lý thuyết thì những điểm tương đồng phải là nền móng cho cuộc gặp gỡ trao đổi, những điểm dị biệt phải là những yếu tố có thể bổ túc và làm giầu cho truyền thống tôn giáo Việt nam.

Các bí tích là “những kỳ công của Thiên Chúa” trong giao ước mới và vĩnh cửu, vì là “sức lực phát xuất” từ thân xác Đức Kitô luôn sống động và ban sự sống, và là những tác động của Chúa Thánh Thần, Đấng hoạt động trong thân thể của Đức Kitô là Hội Thánh.

Thần học cận đại chú trọng vào việc bảo vệ đạo lý công giáo chống lại nhóm Tin Lành. Thực ra nên đặt các biến cố trong khung cảnh lịch sử của nó. Những nhà tiên phong của phong trào Cải cách như các ông John Wyclif và Jan Huss (+1415) không nhằm công kích thần học kinh viện cho bằng cổ vũ một cuộc cải cách kỷ luật trong Hội thánh, bài trừ những lạm dụng trong việc cử hành Thánh lễ ...

Khi đọc lại lịch sử Giáo hội, người ta thấy rằng đã có nhiều lối tiếp cận bí tích, vừa tuỳ thuộc khung cảnh văn hóa không gian và thời gian, vừa tuỳ thuộc những mối quan tâm mục vụ, trong đó bao gồm cả việc bảo vệ chân lý đức tin chống lại các lạc thuyết. Chúng ta hãy ôn lại vài nét chính về lịch sử thần học qua ba giai đoạn chính: thời các Giáo phụ, thời Trung đại, thời Cận đại...

Ai muốn chiêm ngắm và cảm nghiệm Tình Yêu của Thiên Chúa, thì hãy nhìn lên Chúa Giêsu chịu đóng đinh, nhìn lên Đấng mà tội lỗi của chính mình đã đâm thâu, nhìn lên cạnh sườn bị lưỡi đồng đâm thâu, từ đó có máu và nước chảy ra (x. Ga 19, 34). Máu là biểu tượng của Sự Sống mà Chúa Giêsu ban cho chúng ta qua cái chết cứu độ của Người: Chúa đã chịu chết để cho chúng ta được sống. Nước tượng trưng cho Thần Khí thanh tẩy...

V. ĐỨC MARIA VÀ BA NGÔI THIÊN CHÚA VI. GIÁO HỘI LÀ GIA ĐÌNH THIÊN CHÚA VII. CHIÊM NGẮM ICÔNE BA NGÔI CỦA RUBLIOV VIII. HIỆP NHẤT TRONG TÌNH YÊU BA NGÔI

Các Giáo phụ và Huấn quyền trình bày mầu nhiệm Tình Yêu nơi Thiên Chúa: Chúa Cha là Tình Yêu khởi Nguồn (Amor Originans), là Tình Yêu Sinh Hạ (Amor Generans), là Lòng Mến Phong Nhiêu (Caritas fecunda).

Với người công giáo, còn gì gần gũi thân quen cho bằng làm dấu thánh giá trên mình cùng với lời đọc “Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”. Ấy thế mà mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi dường như lại thật xa lạ và trừu tượng. Có chăng những từ ngữ “ngôi vị” và “bản tính”, vốn rất cần thiết để minh định tín điều, lại là bước cản cho sự gặp gỡ Đấng Thiên Chúa sống động?

Mời quý vị xem tranh của họa sĩ Joey Velasco, người Philippines. Velasco diễn tả tương quan của Chúa Giêsu với con người rất tinh tế, đặc biệt với trẻ em và người nghèo. Yêsu là Chúa của người nghèo. Theo họa sĩ, trẻ nghèo nhất là Môn đệ của Chúa và trẻ em là bạn hữu của Chúa Giêsu.

Chữ “Phép tha tội” làm cho ta nghĩ ngay tới Bí Tích Giải Tội như ngày nay. Nhưng Kinh Tin Kính đọc trong Thánh Lễ: “Tôi tin có một Phép Rửa để tha tội” cho ta thấy rõ hơn! Đàng khác, nếu gọi Kinh Tin Kính các Tông Đồ là vì phản ảnh lời giảng dạy của các Tông Đồ, thì đọc Tông Đồ Công Vụ, ta thấy: tín điều này còn phải hiểu rộng hơn nữa!

Đây là một Tín Điều thêm sau này vào Kinh Tin Kính các Tông Đồ; rất có thể lần thứ nhất là vào thế kỷ V hay VI tại Pháp. Anh em Tin Lành không chấp nhận Tín Điều này, vì họ cho như thế là ngược với trách nhiệm cá nhân và có vẻ vật chất hóa sự thánh thiện; đàng khác, nhiều tác giả coi việc cầu xin các Thánh (hậu quả của Tín Điều này) là một thứ Đa thần trá hình!…

Câu Kinh trên có thể diễn tả theo ngôn ngữ hiện nay: “Tôi tin có Giáo Hội Công Giáo”. Tại sao phải tin có Giáo Hội Công Giáo? Giáo Hội Công Giáo có trơ trơ ra đó: Các người Công Giáo, rồi các vị lãnh đạo, các cơ sở, các tổ chức, các nghi lễ…!

Đức Giêsu đáp: “Bây giờ anh em tin à? Này đến giờ - và giờ ấy đã đến rồi - anh em sẽ bị phân tán mỗi người mỗi ngả và để Thầy cô độc một mình. Nhưng Thầy không cô độc đâu, vì Chúa Cha ở với Thầy. Thầy nói với anh em những điều ấy, để trong Thầy anh em được bình an. Trong thế gian, anh em sẽ phải gian nan khốn khó. Nhưng can đảm lên! Thầy đã thắng thế gian.”

Nói xong, Chúa Giêsu được rước lên trời và ngự bên hữu Thiên Chúa. Còn các Tông đồ thì ra đi rao giảng khắp nơi, có Chúa cùng hoạt động với các ông, và dùng những dấu lạ kèm theo mà xác nhận lời các ông rao giảng.

Khi ấy, Đức Giêu nói với các môn đệ rằng: “Thầy bảo thật anh em: anh em mà xin Chúa Cha điều gì, thì Người sẽ ban cho anh em nhân danh Thầy. Cho đến nay, anh em đã chẳng xin gì nhân danh Thầy. Cứ xin đi, anh em sẽ được, để niềm vui của anh em nên trọn vẹn..."

Khi ấy, Đức Giêsu nói với các môn đệ rằng: “Thầy bảo thật anh em: anh em sẽ khóc lóc và than van, còn thế gian sẽ vui mừng. Anh em sẽ lo buồn, nhưng nỗi buồn của anh em sẽ trở thành niềm vui..."

"Thật, Thầy bảo thật anh em: anh em sẽ khóc lóc và than van, còn thế gian sẽ vui mừng. Anh em sẽ lo buồn, nhưng nỗi buồn của anh em sẽ trở thành niềm vui.”

Chúa Thánh Thần cũng phải được tôn thờ như Chúa Cha hay Chúa Con; nhưng Chúa Thánh Thần không phải Chúa Cha và Chúa Con; nghĩa là nếu công việc tạo dựng, công việc là nguồn gốc phát sinh, được đưa về Chúa Cha; công việc Cứu Thế được coi như việc Chúa Con; thì Chúa Thánh Thần cũng sẽ có một công việc được coi như việc của Ngài. Chúng ta sẽ xem sau đây.

Nhận định Tín điều trên gồm hai yếu tố tách biệt trong thời gian, nhưng sau lại liên kết mật thiết với nhau. Đó là : 1. Cuộc phán xét mọi người do Thiên Chúa, để thưởng hay phạt 2. Cuộc trở lại trần gian của Đức Kitô (Ngày Quang Lâm) để phán xét.

“Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho. Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi; còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn..."

Lòng tin của Đức Maria là dạng đức tin mang bản chất kinh thánh. Lòng tin ấy lộ hiện lên trong và qua Lời mạc khải của Thiên Chúa. Đem đối chiếu, thì có thể thấy rằng lòng tin của Đức Maria là điểm tuyệt đỉnh của – thậm chí còn vượt trỗi lên trên – lòng tin nơi Abraham.

Tác giả là nữ tu Dòng Nữ tỳ Thánh Tâm Đức Mẹ – bài viết bằng tiếng Anh, tựa đề “Mary’s Fai­t­h­: The Supreme, Abiding Gift of the Holy Spirit,” đăng trong tạp chí Communio 25 (Summer 19­9­8) – là gi­áo sư danh dự của Munde­lein Seminary of St.Mary of Lake University.

"Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. Đây là bánh từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời.”

Đức Giêsu được lên với Thiên Chúa (Lên Trời), được Thiên Chúa trao cho Vương Quyền của Ngài (ngự bên hữu Đức Chúa Cha), nên Đức Giêsu toàn năng toàn quyền (phép tắc vô cùng). Nói cách khác, bài hôm nay chúng ta sẽ học về việc Thiên Chúa tôn vinh Đức Giêsu, hay dùng một hình ảnh: Đức Giêsu toàn thắng vinh qui...

Một con người có tên là Giêsu Kitô đang sống như bao người khác như ta ngày nay, bị án tử hình, chết, chôn rồi sống lại, sống lại không như đời sống trước nữa, tuy cũng như con người xưa, cũng xác, cũng hồn, cũng kiểu ăn nói trước, nhưng nay tất cả đã được biến đổi nên như loài thiêng; và bước vào một đời sống khác hẳn đời sống con người trần thế này, đời sống ngoài những điều kiện thời gian và không gian...

Trở lại bản án đóng đinh, lại một lần nữa, những điều Thánh Kinh đã nói trước, điều phải được linh nghiệm. Dân Do Thái có thể giết Chúa bằng cách ném đá hoặc xô Ngài xuống vực thẳm khỏi cần đến tòa án Philatô. Nhưng không, Thánh Kinh đã nói Con Người sẽ bị treo lên; “Chúng sẽ chia nhau áo Ngài”. Chính Chúa Giêsu cũng biết rõ ràng như vậy ...

Nếu chúng ta mở Thánh Kinh và đọc Lc 1,26-38 thì chúng ta sẽ dễ dàng nhận thấy Tín Điều học hôm nay phát xuất từ đâu? Có thể nói, câu trong Kinh Tin Kính này đã dùng nguyên văn của Thánh Kinh: “Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần”= “Chúa Thánh Thần, xuống trên bà và quyền phép Đấng Tối Cao bao phủ bà” (Lc 1, 35); “Người xuống thai sinh bởi bà Maria” = “Bà sẽ thụ thai và sinh một người con trai” (Lc 1,31);...