800 năm lịch sử Dòng Phanxicô Thánh Địa - cầu nối các nền văn hoá

Theo một thông cáo của các cha Dòng Phanxicô ở Thánh Địa trong những ngày gần đây, chẳng bao lâu nữa mọi người có thể truy cập trực tuyến những tập sách cổ của Dòng Phanxicô ở Thánh Địa. Đây là một “kho báu” gồm hơn 250 ngàn hình ảnh của các bản văn lịch sử, tôn giáo và văn hóa. Tất cả chỉ cho thấy “việc trao đổi văn hóa với thế giới Do Thái và Hồi giáo” của Kitô giáo cũng như sứ vụ của Dòng Phanxicô ở Thánh địa. Một cuộc đối thoại qua khoa học, giáo dục và y học.

Theo những người thực hiện, dự án không có ý định tập trung quá về việc gợi lại quá khứ, nhưng nhằm đảm bảo “một tương lai cho những cuốn sách được giữ trên các kệ công nghệ ngày càng phát triển”.

Cha Lionel Goh, giám đốc Thư viện tổng hợp nhấn mạnh “việc bảo quản các bản viết tay và các tập sách rất quan trọng, vì các tài liệu này không chỉ liên quan đến nội dung nhưng còn chứa đựng việc trao đổi văn hóa với thế giới Do Thái và Hồi giáo của Kitô giáo. Điều này cho phép chúng ta xây dựng lại các mối quan hệ trong 800 năm qua, và cho dù có các xung đột tôn giáo và chính trị ở Thánh địa, các tập sách này làm chứng cho việc đối thoại qua khoa học, giáo dục và y học”.

Theo cha, những tập sách và bản thảo này sẽ giúp chúng ta biết đặc tính Kitô giáo ở Thánh địa, như là một dân tộc trung thành và gắn bó với cầu nguyện. Một dân tộc gồm những người có lòng trắc ẩn chăm sóc người già và người bệnh, kết hợp với sự đóng góp to lớn trong việc giáo dục và đào tạo công nhân lành nghề. Điều cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, đó là những tập sách này là trung gian hòa bình giữa phương Tây và Trung Đông: chúng thực sự là cầu nối giữa các nền văn hóa, dân tộc, không gian và thời gian.

Các bản viết tay từ thế kỷ 12 đến thế kỷ 18 đã bị hư hại nhiều. Cha Lionel cho biết để bảo tồn khối kho báu này, cần phải chụp lại trước khi chúng biến mất. Đây là những bản viết tay “duy nhất”. Các bản cổ nhất là các bản văn phụng vụ đã được các tu sĩ Phanxicô tiên khởi sử dụng.

Nổi tiếng nhất trong các tập sách này là một bộ ba của một dàn hợp xướng do vua Henry IV của Anh tặng. Một số khác là các tập sách thiêng liêng được các tu sĩ sử dụng trong quá khứ và các bài giảng của các Giáo phụ, trong đó được thêm vào các bản thảo khoa học và sách về y học và ngữ pháp. Nhiều tập trong số này có giá trị hơn do “mô tả cuộc sống và sứ mệnh của các tu sĩ Phanxicô ở Thánh địa trong 800 năm qua” và “cầu nối giữa các dân tộc và văn hóa”.

Nói chung đây là những bản văn có nội dung liên quan đến lịch sử, thần học, thơ ca, văn chương, và cả những chỉ dẫn hành hương. Về ngôn ngữ thì có gần 20 ngôn ngữ.

Nhà nghiên cứu Justyna Kurowska nói về công việc khó khăn được thực hiện cho đến nay: đọc các tập sách và chụp lại từng trang, phân tích từng hình ảnh và sau đó tập hợp lại trong một tệp duy nhất. Đối với một số bản văn, công việc khá đơn giản, nhưng có những bản văn thì phức tạp và đòi hỏi thời gian nhiều hơn. Tài liệu phải được xử lý cẩn thận vì trong lúc thực hiện dễ làm hư hỏng. (Asianews 13.03.2020)

Ngọc Yến
Nguồn: vaticannews.va