Đạo hiếu

Lão Lai Tử vốn người ở nước Sở, sinh vào đời Xuân Thu, đã 70 tuổi mà cha mẹ vẫn còn sống, ông thờ cha mẹ rất có hiếu...

Diễm Tử sinh vào đời nhà Chu, thờ cha mẹ hết lòng. Cha mẹ già, đôi mắt lòa không trông rõ, thèm muốn được uống sữa hươu. Diễm Tử liền lấy da hươu khô làm áo mặc vào giả hươu con vào rừng đến gần các hươu mẹ có sửa, vắt lấy đem về dâng cho song thân.

Tên chữ là Tồn, học trò Khổng Tử, sinh vào đời Xuân Thu, mẹ ông mất sớm, người cha có vợ khác và sinh hạ được hai con. Người dì ghẻ đối với ông vô cùng khắc nghiệt, nhưng ông vẫn một lòng hiếu thuận...

Sau khi cha mẹ mất, ông sang nước Sở, được vua Sở trọng dụng, phong ban tước cao sang, cấp nhiều bổng lộc. Ông thường than phiền là không còn cha mẹ để được phụng dưỡng như xưa, để ngày ngày đội gạo, bữa bữa nấu canh rau. Khổng Tử thường khen Tử Lộ là người hiếu để và thận trọng từng hành vi.

Một hôm ông vắng nhà để vào rừng kiếm củi, có người khách đến chơi, mẹ ông muốn cho ông về ngay, nhưng không biết phải làm cách nào, liền cắn vào đầu ngón tay để động lòng con mình. Quả nhiên ở trong rừng ông cảm cảm thấy trong lòng quặn đau, vội vã gánh củi về nhà.

Các quan trong triều cũng như ngoài dân chúng biết Văn Đế là người hiếu tử đều bắt chước theo. Nhờ đó, người trong nước đều giữ lòng hiếu thảo hòa mục và thiên hạ thái bình thạnh trị không khác gì ở thời Tam Đại thuở trước. (Tam Đại gồm có các đời vua nhà Hạ, nhà Thương, nhà Chu).

Cây có cội, nước có nguồn, làm người ai cũng có Tổ tiên, Ông Bà, Cha Mẹ. Người Việt Nam xem đây là tình cảm thiêng liêng cao quý nhất, trong bất cứ hoàn cảnh nào, thời điểm nào, và không giờ phút nào lại không nghĩ đến công ơn sinh thành dưỡng dục cù lao của Cha Mẹ...

Người ta nói nhiều về chữ hiếu trong kinh tạng Pali, trong kinh tạng Bắc tông, trong ca dao và dân ca Việt Nam v.v… nhưng chữ hiếu trong kinh Pháp Hoa vẫn là điều chưa được khai thác. Khi đề cập đến chữ hiếu trong kinh Pháp Hoa, người viết chỉ có ao ước duy nhất là bài viết sẽ góp phần tìm hiểu và ứng dụng chữ hiếu qua lời Phật dạy, để cùng có cái nhìn nhất lãm về hiếu hạnh trong kinh điển Phật giáo mà thôi.

Tinh thần hiếu đễ của người Á Đông nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng đã thấm sâu vào xương tủy của mọi người, và phát khởi ra sự sinh hoạt bên ngoài tạo nên những nét đẹp cao quý, thành ca dao, tục ngữ, thành đặc tính tinh thần Đông Phương. Có lẽ chỉ có người Á Đông mới có tục lệ chúc thọ cho ông bà, cha mẹ và cũng có lẽ chỉ có người Á Đông mới yêu chuộng tinh thần "đại gia đình"

Đối với nhiều bạn Tin Lành của chúng ta, việc làm này gây tai tiếng về sùng bái thần tượng. Còn chúng ta thì sao? Nếu chúng ta mong những người muốn cử hành nghi thức này được tự do thực hành, thì cũng cho những người không muốn cử hành quyền tự do đó để hành động theo đúng lương tâm của họ.

Trong quan niệm dân gian, mặc dù ông bà đã chết nhưng linh hồn vẫn còn sống về phù hộ cho con cháu mạnh khỏe, làm ăn phát đạt. “Sự tử như sự sinh, sự vong như sự tồn”, nên những dịp lễ Tết, người ta hay mời ông bà về chung vui với mình. Đó là sợi dây vô hình nối giữa người còn sống và người đã chết.

NSGN - Cửa Thiền là cửa Không, ngay cả khi bạn không có gì vẫn có thể báo đáp ân đức cha mẹ, vấn đề là bạn có chuyển hóa tâm thức hay không trong giai trình đi về miền đất an lạc...

Con đường tu đức hiếu đạo ấy nằm bàng bạc ở trong trong đời sống tâm linh của dân gian, có khi trở thành hiển nhiên như trời với đất, và quen thuộc như dòng ca dao.

Trong Kitô giáo, khi nói tới đạo hiếu thì không thể bỏ qua tâm tình cũng như thái độ sống đạo hiếu của Đức Giêsu, một lối sống như gương mẫu cho con người, đặc biệt, cho người môn đệ theo từng dấu bước của Người trong đời tu

Cưới mẹ tôi, ba gia nhập đạo Công giáo, và trong lòng có nhiều lo âu về chữ hiếu đối với tổ tiên. Ông băn khoăn về việc cầu siêu, cúng cơm cho cha mẹ nay phải làm sao giữ cho tròn?

Từ mái ấm gia đình ra đi, những người con cái Việt mang theo bài học : Công cha như núi thái sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra; Một lòng thờ mẹ kính cha, Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con

Tôi được sinh ra trong thời người Công giáo Á Đông bị ngại ngùng với việc Thờ Cúng Tổ Tiên, vì chúng ta chỉ được Thờ Lạy một mình Thiên Chúa, với chữ Thờ của Thần học nước ngoài.

Theo Cao Đài, cách báo hiếu đúng nhất là con cháu nên biết tu hành, biết lập công bồi đức để hồi hướng về tổ tiên, cha mẹ. Vì thế giáo lý Cao Đài dạy rằng tu là cứu cửu huyền thất tổ, tu là giúp cho linh hồn các vị đã lìa trần được siêu thăng và lập được ngôi vị ở cõi trời.

Đối với người Việt Nam từ xa xưa, Hiếu vừa là một tình cảm tự nhiên vừa là một giá trị thiêng liêng được thấm nhuần từ Tam giáo (Phật, Khổng, Lão) lại được giao kết hài hoà và nhào nặn trong tâm thức dân Lạc Việt qua quá trình xây dựng và phát triển đất nước, hun đúc nên đạo lý và tâm tình cao quý của con Rồng cháu Tiên.

Mặc dầu Phật giáo đến Lào khá sớm nhưng vẫn là ‘em út’ của hai nguồn tôn giáo khác là Bà la môn và Vạn vật hữu linh (Animism) bản địa. Nhưng dầu sao, Phật giáo cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tín ngưỡng của dân tộc Lào và đặc biệt là đạo Hiếu.

Lục địa Á châu đã thừa hưởng những truyền thống tôn giáo lâu đời và phong phú: Ấn giáo, Phật giáo, Khổng giáo và Lão giáo. Nước Việt Nam từ thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên đã hội nhập Tam giáo: Phật, Khổng, Lão mà điểm gặp gỡ mạnh mẽ nhất là “Đạo Hiếu”, tôn kính Cha Mẹ và thờ cúng tổ tiên.