Dấu chân (Giải Viết Văn Đường Trường 2016)
Sắp bước vào mùa mưa, không khí và luồng gió thay đổi. Nỗi lo lại hiện lên trên nét mặt gầy gò của anh. Rời bỏ quê hương, anh đưa vợ và ba đứa con nhỏ vào miền Nam lập nghiệp. Tiền thu được từ việc bán mảnh vườn nhỏ ở quê chỉ đủ mua một thửa đất nhỏ nơi vùng đất mới. Anh cùng vợ ra sức dựng một ngôi nhà tạm bợ, ngôi nhà được lợp bằng những tấm tranh do chính tay hai anh chị cắt về và đan nên. Xung quanh ngôi nhà được thưng bằng những tấm ván đã cũ kĩ. Nơi vùng đất mới này, cuộc sống tuy còn nhiều khó khăn nhưng hầu hết mọi người đều có nhà vững chắc. Có lẽ họ di cư vào đây cũng đã lâu. Mọi người đi qua nhà anh đều ngỏ vào với con mắt hiểu kì, không biết họ đang cảm thông hay đang nghĩ cuộc sống của anh sẽ như thế nào nơi vùng quê hẻo lánh bằng hai bàn tay trắng. Thêm vào đó, anh cùng vợ phải ra sức kiếm tiền nuôi ba đứa con nhỏ.
Thường thì anh đi làm cuối tuần mới về. Vào mùa mưa, công việc nhiều nên anh làm thuê cho những người trong làng, buổi tối được sum họp với gia đình. Hôm nay đi làm bị mắc mưa, anh cảm thấy hơi mệt, toàn thân rã rời, ăn cơm xong anh vội lên phòng ngủ, bất chợt giữa đêm vợ gọi:
- Chồng ơi?
Dường như anh không nghe được tiếng vợ gọi. Người vợ lay nhẹ vào lưng chồng và gọi tiếp:
- Chồng ơi?
- Sao vậy vợ ?
Vợ chưa kịp trả lời anh đã nhận biết điều gì đang xảy ra. Trời đang mưa to, những giọt nước mưa thẩm qua lớp tranh đã mục nát chảy xuống giường nơi vợ chồng anh và ba đứa con nằm ngủ. Anh vội di chuyển con và dùng bao nylon chèn vào những lỗ hổng. Vợ ôm con ngủ tiếp. Anh không sao ngủ lại được, anh lăn qua lăn lại. Dường như có một cái lạnh đang len lỏi vào tâm hồn anh, không phải là cái lạnh của thiên nhiên, của mưa gió, đó là cái lạnh của tâm hồn, cái lạnh xẻ sâu vào bên trong tâm hồn. Anh thấy thương vợ và các con. Anh là người chèo chống con thuyền gia đình giữa phong ba, những lại để cuộc sống người mình yêu thương phải trôi dạt vào hoàn cảnh bi đát. Tâm trạng anh không sao diễn tả được. Anh tự nhủ với lòng mình sẽ siêng năng làm việc, hy vọng mai này cuộc sống tốt hơn. Anh vội ngồi dậy đọc kinh rồi xuống bếp nấu cơm. Anh không quên hấp một ít khoai lang để dành phần đưa đi làm.
Nơi ngôi làng của anh, hầu hết là người Quãng Ngãi di cư vào, không một gia đình Công giáo. Anh hỏi thăm mọi người xem gần đây có nhà thờ nào không nhưng không một người nào biết. Sau này qua tìm hiểu anh mới biết là có nhà thờ nhưng xa lắm. Lâu lắm rồi anh chị không đi lễ, không xưng tội. Anh nhớ cảm giác Thánh Lễ sốt sắng nơi quê hương, nơi mọi người cùng nhau đi lễ, cùng chuyện trò, cùng chung bao niềm vui nỗi buồn của đời thường. Nơi đây anh không sao tìm được cảm giác linh thiêng đó.
Hằng năm, vào dịp lễ thánh Antôn, anh đưa vợ và con đi dự lễ. Bảo là đi lễ nhưng tới nơi thì mọi người về hết rồi. Anh cùng gia đình vào đọc kinh, cầu nguyện rồi cùng nhau đi bộ về nhà.
Niềm hạnh phúc đối với anh là có một người vợ chịu thương, chịu khó, biết động viên chồng những lúc khó khăn và chăm con thật tốt. Mỗi lúc đi làm anh thấy yên tâm vì ở nhà đã có vợ quản xuyến mọi việc. Vào mỗi buổi tối hoặc sáng, anh chị cùng các con đều đọc kinh chung với nhau. Anh muốn giữ thói quen tốt đẹp được thừa hưởng từ bố mẹ, đồng thời anh muốn nuôi dưỡng đời sống đức tin nơi vùng hẻo lảnh này, đặc biệt anh mong qua các việc làm đó giúp mấy đứa con có đời sống đạo đức và khôn lớn trong ơn nghĩa Chúa . Sáng nay gia đình đang vội ăn sáng để chuẩn bị đi làm bỗng có tiếng gõ cửa và giọng nói vang lên.
- Mày mở cửa ra mau?
Anh vừa mở cửa thì một nhóm người xông vào đánh anh tới tấp. Anh chưa kịp định hình được chuyện gì thì khuôn mặt đã bầm tím. Người vợ ngăn cản, vả lại tiếng mấy đứa nhỏ hốt hoảng khóc người ta mới dừng không đánh anh nữa.
- Sao mày dám ăn trộm gà của nhà tao?- Tiếng một người hét lên.
- Ông nói gì tôi không hiểu.
- Mày còn giả vờ không biết sao?
Họ lại xông vào đánh anh.
- Nhà mày nghèo, không phải mày ăn trộm thì ai vào đây nữa? Từ ngày mày chuyển vào đây là xảy ra những chuyện thế này.
- Đạo của mày dạy mày vậy hả?
Mặc sức hai vợ chồng thanh minh người ta vẫn không tin. Hôm nay được một trận đòn nhừ tử, trên người đầy vết bầm tím, đau quá nên anh không đi làm được. Anh ở nhà làm vườn cùng với vợ. Hai vợ chồng làm cỏ đậu và trò chuyện vui vẻ bỗng anh hỏi vợ:
- Vợ nè?
- Sao vậy chồng?
Anh thinh lặng một lúc rồi nói tiếp:
- Mình chuyển về quê sống nhé?
- Sao vậy chồng?
- Ở đây người ta đối xử với gia đình mình tệ quá.
- Đừng chồng à. Khó khăn lắm chúng ta mới vào được nơi này, nhà mình mới mua được mảnh đất tốt nữa. Vợ chồng mình chịu khó làm ăn ít năm sẽ đỡ khổ.
- Ở đây lại không có nhà thờ nữa?- Anh nói tiếp.
- Không có rồi sẽ có mà anh, Chúa thương Ngài sẽ ban cho.
Lời vợ khuyên có vẻ hợp lý, anh đành bỏ ý định về quê. Hôm nay trong làng lại xảy ra chuyện mất trộm, người ta bắt được kẻ cắp. Qua lời khai của nó, mọi người mới biết là đánh nhầm anh. Anh không phải là người ăn trộm những lần trước. Tối hôm đó, nhóm người kia lại kéo đến nhà. Thấy nhóm người cũ, mấy đứa con của anh mặt biến sắc, chúng hoảng hốt chạy vào trong phòng. Chúng đang mường tượng chuyện gì sắp xảy ra. May thay lần này không xảy ra bất cứ cuộc xung đột nào, không phải để đánh đập nhưng là xin lỗi. Từ ngày đó, mọi người quan tâm gia đình anh hơn. Những đặc tính tốt lành nơi vợ chồng anh giờ này người ta mới nhận ra, cái nhìn bị che khuất bởi màn tối nào đó làm người ta không thấy được sự chân thành nơi anh chị. Nhưng giờ mọi chuyện đã khác, họ bắt đầu nể phục vì nhân cách của anh chị. Bị đối xử bất công nhưng anh không bao giờ hận thù, anh tâm niệm rằng chắc là Chúa đang rèn luyện bản thân mình.
Sáng nay, vợ nấu được ấm chè xanh, anh gọi bé út qua mời mấy nhà hàng xóm sang uống nước. Từ ấm trà, mọi tiếng vui cười vang lên. Hơi ẩm từ bát chè xanh như ánh nắng sưởi ẩm tâm hồn người ta. Cuộc sống gia đình anh ngày một khẩm khá, rẫy cà phê anh mua hồi nào giờ nay đã cho thu hoạch. Năm nay thu hoạch được mùa, nguời vợ bèn bảo chồng:
- Chồng! Mình vào đây cũng gần mười năm rồi, mình đưa các con về thăm nội ngoại nhé?
Lời nói của vợ dường như trúng với ý định của anh. Thế là hai vợ chồng cùng mấy đứa con bắt xe trở về thăm quê hương. Khi gần tới nhà, anh cứ nhìn ra cửa sổ, cảnh vật dường như thay đổi nhiều, không còn giống thời anh chuyến đi, mọi vật lạ lẫm với anh giống như anh chưa từng sống ở đây. Có những đoạn đường anh không nhận ra được nữa. Chiếc xe lăn bánh, khoảng cách nhà lại trở nên gần hơn, càng gần tới nhà lòng anh hồi hộp không sao diễn tả được. Tim anh càng lúc càng đập mạnh. Anh quay sang ôm vợ và con vào lòng, mọi người rưng rưng nước mắt vì sắp được gặp ông bà. Khi thấy anh chị và mấy đứa cháu vừa bước vào cổng, bà nội vội chạy ra ôm mấy đứa rồi khóc, lâu lắm rồi bà cháu mới gặp nhau, mọi người đều khóc trong niềm hạnh phúc.
- Mẹ khỏe chứ, bố đi đâu hả mẹ?- Anh vội hỏi.
Mẹ anh rưng rưng nước mắt rồi nói:
- Bố con mất hơn hai tháng nay rồi. Mẹ không có cách nào liên lạc với con được.
Đôi chân anh sụp xuống, toàn thân rã rời. Anh khóc như một đứa trẻ. Tâm hồn anh trống rỗng, một nỗi đau xẻ sâu vào tim anh, mọi thứ xung quanh anh như đang quay cuồng. anh không thể đứng dậy được. Vậy là những lần anh thức suốt đêm viết thư cho bố mẹ nhưng không đến nơi được. Anh thấy thật có lỗi, thật bất hiếu với những công lao của bố mẹ, mọi thứ đang dội vào đầu anh. Mẹ ôm anh vào lòng và an ủi.
- Những ngày nằm trên giường bệnh bố thường hỏi tình hình của các con và cháu, không biết tụi nó có khỏe không, cuộc sống có tốt không? Mẹ nói với bố là các con và cháu vẫn khỏe?
- Sao lâu rồi mà gia đình nó không về thăm tôi với bà nhỉ?
Người mẹ nói đến đó anh càng khóc to hơn.
- Bố thấy có lỗi vì chưa giúp được gì cho các con. Bố không bao giờ than trách các con. Tụi con đừng quá đau lòng, giờ này trên thiên đàng chắc bố đang dõi theo các con. Bố chỉ mong các con luôn khỏe mạnh và sống đẹp ý Chúa.
Lòng anh phần nào được an ủi. Anh cùng gia đình ra mộ thắp hương cho bố. Đứng trước mộ bố, gia đình anh không ai nói lên lời, mọi người đọc kinh, anh không kìm được nước mắt, anh cầu nguyện thật nhiều cho bố.
٭٭٭
Sắp bước vào thời kì tưới nước cho cây cà phê nên anh và gia đình phải trở lại miền nam. Anh muốn đưa mẹ đi để phụng dưỡng mẹ, vì với anh sự ra đi của bố làm anh thấy chưa làm tròn trách nhiệm của người con. Mẹ anh muốn ở lại để lo thắp hương cho bố, khi nào thuận tiện sẽ vào thăm vợ chồng anh.
Anh trở về nhà mình trong nước mắt, tâm trạng anh bao nỗi niềm đan xen. Anh vui vì có được thời gian ở bên mẹ và thắp được nén hương cho bố. Nhưng anh vẫn cảm thấy buồn, nỗi buồn không diễn tả được. Có nhiều người khác cũng theo anh vào nam lập nghiêp. Không khí ngôi làng giờ nhộn nhịp hơn. Họ cùng chung nhau mua hai sào đất để dựng một ngôi nhà nguyện. Gia đình anh là người đóng góp nhiều nhất. Ao ước của anh bao năm giờ mới thực hiện được. Anh đã làm nhà cho mình, giờ mới làm được một ngôi nhà nhỏ để phụng thờ Thiên Chúa. Từ ngày có người cùng quê, thêm vào đó đời sống thánh thiện và hiền lành của anh chị cảm hóa được nhiều người theo đạo, họ cũng muốn có một cuộc sống hạnh phúc như anh chị. Họ xin phép Cha xứ thành lập giáo họ và nhận thánh Antôn làm quan thầy bổn mạng.
٭٭٭
Chỉ ít ngày nữa là đến lễ bổn mạng của giáo họ, cái lễ đặc biệt trong đời. Mọi người, không phân biệt lương giáo đều nghỉ làm để lo công việc cho Thánh Lễ. Họ chia nhau phát quang cây cối hai bên đường, san lại những ổ gà, lau và quét mạng nhện trong Nhà thờ. Nam nữ thanh niên xách những xô nước tới lên mặt đường cho đỡ bụi, những đứa trẻ thấy thích thú nên chúng cũng ùa vào làm chung. Mọi người từ già đến trẻ đều có công việc của mình. Thánh Lễ diễn ra hết sức ẩm củng. Cả giáo họ không kể lương giáo có một bữa ăn thịnh soạn. Thức giấc sau bữa tiệc, anh sực nghĩ về những điều đã qua, để có được ngày hôm nay, anh phải trải qua bao khổ cực, nhưng anh biết rằng ở đâu đó tình yêu Chúa luôn hướng dẫn anh.
Sáng sớm, bầu trời đầy sương đang bao phủ xóm làng, mặt trời đang dần nhô lên chiếu tỏa những tia nắng xua tan đám sương dày đặc. Ánh mặt trời dường như cũng xóa đi những đen tối nơi tâm hồn mỗi người. Hơi ẩm của nó như bếp lửa hồng sưởi ẩm tâm hồn giá lạnh của con người nơi vùng quê hẻo lánh. Mở đầu một ngày sống mới, hoạt động của mọi người lại nhộn nhịp, họ trở lại với nhịp sống hằng ngày để bươn chải lo toan bao nhu cầu cuộc sống. Nhưng phía trước họ đã không còn là bóng tối thủa ấy, phía cuối con đường có một tia sáng đang dẫn bước chân họ. Với anh, trong ảnh mắt vẫn còn điều gì đó, chắc là hình ảnh người bố hiện về trong tâm trí, cũng có thể hình ảnh của người mẹ già đang phải vất vả với công việc đồng ảng. Mọi việc rồi sẽ tốt đẹp nếu biết tin tưởng vào Chúa, anh tự nhủ như thế rồi vội đứng dậy ra chạy xe công nông vào rẫy.
Mã số: 16-117
Giải Viết Văn Đường Trường 2016, Bản tin 10