Suy niệm Phúc Âm

Phần đầu của bài Tin Mừng cho thấy sự giả hình của một số người pharisêu, có quyền giảng dạy Lề Luật. Giả hình là không làm điều mình dạy người khác, là dễ dãi với chính mình, nhưng khắt khe với tha nhân. Giả hình là biến việc thờ phượng Chúa thành thờ mình, làm việc tốt để người ta thấy và thán phục. Khi nhìn khuôn mặt của người pharisêu giả hình, tôi thấy tôi: háo danh, khoa trương, ích kỷ, dám “đốc” chứ không dám làm...

Bài Tin Mừng hôm nay kể chuyện sứ thần Gabrien truyền tin cho Maria. Đúng hơn đây là chuyện Thiên Chúa siêu việt hỏi ý một thụ tạo nhỏ bé. Lời chào của sứ thần làm Cô rất bối rối, không hiểu và sợ hãi. Maria được chào là Đấng đầy ân sủng, nghĩa là người được Thiên Chúa đặc biệt mến yêu. Ngài vẫn luôn ở cùng Cô ngay từ khi Cô còn trong lòng mẹ. Sứ thần báo tin Cô sẽ thụ thai một con trai. Người Con này là Con Đấng Tối Cao, là Vị Vua thuộc dòng Đavít...

Các Kitô hữu chúng ta đã được ngồi trong phòng tiệc của Thiên Chúa. Chúng ta đã được mời và được gọi để sống trong Giáo hội, nhưng chưa chắc chúng ta nằm trong số những người được tuyển chọn. Số người được chọn bao giờ cũng ít hơn số người được gọi. Để vào số những người được chọn, chúng ta phải biết trân trọng ơn ban. Có khi chúng ta cũng coi chuyện buôn bán làm ăn của mình quan trọng hơn những lời mời khẩn thiết đến từ Thiên Chúa...

Đừng cằn nhằn! Hãy vui với niềm vui của Thiên Chúa, Đấng hạnh phúc khi thấy người ta ngỡ ngàng vì những ơn bất ngờ, vì lòng tốt của Ngài không sao hiểu được. Hãy vui với những người được Chúa yêu, bất chấp quá khứ của họ. Chúng ta không có quyền buồn như người con cả, khi cha đang vui. Hãy đổi cái nhìn của mình về Thiên Chúa. Như thế chúng ta cũng sẽ thay đổi cách cư xử với anh em.

Hôm nay chúng ta cũng hỏi Ngài như vậy, về cái được, cái mất. Chúng ta có thể bỏ mất nhiều điều mà thiên hạ coi là giá trị, như một đời sống tiện nghi, một chỗ làm ổn định, hay một chút tiếng tăm. Chỉ mong được tấm lòng luôn an vui, hạnh phúc, vì biết mình được Đức Kitô và ở lại trong Ngài (Pl 3,8-9).

Nếu hôm nay, Thầy Giêsu gặp tôi, Thầy sẽ bảo tôi còn thiếu điều gì. Điều gì đang ràng buộc tôi khiến tôi muốn quay lưng bỏ đi? Xin cho tôi dám chọn Giêsu, dám mất những điều quý giá vì Giêsu, vì có Giêsu là có tất cả.
 

Nhiệt độ của trái đất có chiều hướng nóng dần lên. Ðó là một điều đáng sợ. Nhưng điều đáng sợ hơn lại là sự lạnh lùng giữa người với người. Con người cần cơm bánh và giải trí, nhưng con người còn cần sự nâng đỡ cảm thông. Nhân loại sống được là nhờ tình thương ấm áp. Vậy mà băng giá của lạnh đạm dửng dưng vẫn tồn tại khắp nơi trên mặt đất. Băng giá nằm ngay nơi lòng con người.

Bàn tay Thiên Chúa là khí cụ che chở, đỡ nâng. “Ngài bao bọc con cả sau lẫn trước, bàn tay của Ngài, Ngài đặt trên con (Tv 138, 5).
 

Lễ Đức Mẹ được đưa lên trời cả hồn lẫn xác, nhắc chúng ta nhiều điều. Lễ này nhắc chúng ta về thế giới của Thiên Chúa, về quê hương vĩnh cửu. Chúng ta dễ bị hút xuống thế giới này, với vẻ đẹp và nỗi khốn cùng của nó. Chúng ta loay hoay giải quyết không xong những vấn đề của trái đất, vì quên nhìn nó từ trên cao và hướng nó về trời cao. Lễ này cũng nhắc chúng ta về giá trị cao quý của thân xác. Thân xác đi với ta suốt cả cuộc đời, chịu gian khổ và được tôn vinh với ta. Chẳng thân xác nào gần Đức Giêsu bằng thân xác của Mẹ...
 

Đức Giêsu mời ta tha đến bảy mươi lần bảy, nghĩa là tha đến vô cùng. Ngài mời ta đi vào chỗ sâu nhất trong trái tim Thiên Chúa. Sự tha thứ bắt nguồn từ tấm lòng, từ trái tim (c. 35). Một trái tim tàn nhẫn chỉ biết đến một sự công bằng cứng cỏi. Thế giới hôm nay cần một trái tim tha thứ hơn bao giờ. Những nước nghèo mong chờ được tha những món nợ lớn. Có những mối thù cần được tha giữa các sắc tộc, quốc gia, tôn giáo… Người Kitô hữu chúng ta giúp gì cho sự tha thứ trong thế giới hôm nay?

Bài Tin Mừng hôm nay phản ánh cách sửa lỗi trong cộng đoàn thánh Mátthêu. Người phạm lỗi nặng ở đây vẫn được gọi là người anh em (c. 15). Tiến trình sửa sai huynh đệ này diễn ra từ từ, từng bước một. Bước này thất bại mới chuyển qua bước kế tiếp. Bước một là cuộc gặp gỡ kín đáo giữa người sửa lỗi và người phạm lỗi. Mục đích là để giúp người phạm lỗi biết lắng nghe lời góp ý chân tình, nhận ra lỗi của mình và thay đổi cuộc sống cho phù hợp.
 

Làm lớn ở trong nhóm hay trong Giáo hội, đó vẫn là mối bận tâm gây tranh cãi giữa các môn đệ Thầy Giêsu. Sau khi Thầy loan báo lần thứ hai về cuộc Khổ nạn (Mt 17,22-23), các môn đệ vẫn bị hút vào câu hỏi ai là người lớn nhất (c. 1). Như một nhà sư phạm khéo léo, Thầy Giêsu đã gọi một em nhỏ lại, đặt em đứng giữa các ông, và đưa ra câu trả lời.

Thế giới hôm nay ca ngợi tự do, nên cũng đầy cớ gây vấp phạm. Bao sa ngã của giới trẻ là do sự phóng túng của người lớn. Con người hôm nay quá gần nhau bởi các phương tiện truyền thông, nên ảnh hưởng xấu lan đi vừa nhanh lại vừa rộng. Nếu chúng ta tự ý làm hay tránh làm một điều gì đó chỉ vì tôn trọng lương tâm mong manh của người khác, thì Thiên Chúa cũng sẽ giúp ta bằng những phép lạ thật ngỡ ngàng.
 

Bài Tin Mừng hôm nay là một nhắc nhở cho những ai tự hào mình biết nhiều, nhận được nhiều. Ai biết nhiều mà phạm lỗi thì bị phạt nặng hơn. Ai được giao quyền nhiều thì phải trả lẽ nhiều hơn. Chúng ta phải tôn trọng cả những đầy tớ không biết ý chủ, hay những người chỉ được chủ ban rất ít… 

Các môn đệ chỉ làm được những gì liên quan đến việc loan báo Nước Trời, như chữa mọi bệnh hoạn tật nguyền và trừ quỷ (Mt 10). Họ chỉ làm được phép lạ khi người bệnh có lòng tin, và khi việc họ làm nằm trong ý định của Thiên Chúa. Những thừa tác viên của Giáo Hội nhiều khi thấy mình bất lực trước sự dữ. Chúng ta cần xin Chúa thêm cho ta đức tin để có thể chuyển được những đồi núi nơi lòng con người hôm nay.

Chẳng thể nào yêu mến và phục vụ lại không gắn liền với việc từ bỏ mình. Có khi từ bỏ một định kiến hay tự ái, một quyền lợi hay ảnh hưởng riêng, cũng khó như một hy sinh mạng sống. Vác thập giá của mình là vác gánh nặng của bổn phận mỗi ngày, vác yếu đuối của người anh em mỗi ngày, vác cuộc đời mình mỗi ngày. Thầy Giêsu đòi chúng ta vác thập giá của mình mà theo Thầy cho đến chết. Vì Thầy là Con Thiên Chúa, vì Thầy đã lấy lại được sự sống, nên chúng ta tin tưởng vác thập giá bước đi sau Thầy.

Cám dỗ tránh con đường hẹp của khổ đau, nhục nhã, thất bại, khó nghèo là cám dỗ muôn thuở mà Thầy Giêsu và anh Phêrô đã trải qua, cũng là cám dỗ muôn thuở của Giáo hội mọi thời. Làm thế nào để chúng ta nghĩ như Thiên Chúa, chứ không như thế gian, chọn sự ngu dại của Thập Giá hơn là sự khôn ngoan người đời (x. 1 Cr 1, 25)?

Chúng ta được làm người là để được biến hình. Cuộc biến hình diễn ra mãi cho đến ngày nhắm mắt. Nhờ nghe lời Ðức Giêsu và sống như Ngài mà thân xác, khuôn mặt, trái tim ta được biến đổi. Cuộc đời người Kitô hữu phải có khả năng tỏa sáng, nhờ sống như Con Cha và thực sự trở thành Con.

Các kinh nghiệm môn đệ vừa trải qua thật kinh khủng và gần gũi với ta. Buồn bực, sợ hãi, căng thẳng, bình an, nghi ngờ, chới với, hạnh phúc. Đời Kitô hữu là một chuỗi những kinh nghiệm như thế. Chúng ta tưởng Chúa bỏ rơi, Chúa vắng mặt, Chúa là ma làm ta sợ hãi. Đơn giản Chúa là Thầy biết cách làm ta trưởng thành qua kinh nghiệm. Cuối cùng chúng ta sẽ nhìn nhận: “Quả thật Thầy là Con Thiên Chúa” (c. 33).

Đức Giêsu đã phải bẻ năm cái bánh cho mười hai môn đệ. Các môn đệ cũng phải bẻ ra để trao cho đám đông. Nếu họ cứ giữ cho mình thì năm cái bánh sẽ mãi chỉ là năm cái bánh. Bẻ ra và trao đi không làm người ta trở nên nghèo, nhưng trở nên dư dật. Nếu bạn dám trao hết cho Ngài mọi sự bạn có, thì thế giới sẽ được no đủ. Phép lạ bánh hóa nhiều mãi mãi xảy ra khi ta chia sẻ qua tay Giêsu. Hôm nay Thầy Giêsu vẫn mời chúng ta: Các con hãy cho họ ăn.

Thời nay người ta dạy cho nhau nhiều cách làm giàu ở đời. Còn Đức Giêsu dạy ta cách làm giàu trước mặt Thiên Chúa, bằng việc làm nghèo đi tài sản của mình. “Hãy bán tài sản của mình đi mà cho người nghèo, để từ đó có được kho tàng trên trời” (Lc 12, 33; 18, 22). Chỉ ai có kho tàng trên trời mới thật là người khôn. Chúng ta chỉ đem được tình yêu qua bên kia thế giới.

Làm sao chúng ta có can đảm nhận ra mình sai lầm và dừng lại? Làm sao chúng ta không bị cuốn từ tội này sang tội khác? Rút lại một lời hứa có khi còn khó hơn giữ lời hứa ấy. Hêrôđê là người bị nô lệ bởi nỗi sợ, sợ Gioan, sợ dân, sợ quan khách… Đúng hơn là ông sợ mất chính mình, sợ người ta nghĩ xấu về mình. Có những lúc chợt tỉnh ngộ, tôi vẫn ngần ngại không muốn nhận mình sai. Tôi không dám nhận lỗi, vì tôi muốn mình vẫn đúng. Xin Chúa đưa tôi ra khỏi cơn mê muội của tôi.

Mỗi con người là một mầu nhiệm mà ta phải khám phá mãi. Có những mầu nhiệm lớn ẩn trong lớp áo tầm thường. Dân làng Nadarét đã không nhận ra hồng phúc mà họ đang hưởng. Chúng ta cũng cần được giải thoát khỏi những cái biết hẹp hòi, để thấy mình hạnh phúc khi sống với người khác gần bên.

Thời nay chúng ta không thích nghĩ đến những chuyện bị coi là xa xôi, như chuyện tận thế, chuyện Thiên Chúa phán xét và luận phạt. Chúng ta thích sống yên ổn với một Thiên Chúa nhân hậu vô cùng, đến độ có vẻ như hỏa ngục chỉ là chuyện viển vông để dọa con nít. Nhưng dù sao cũng không tránh được ngày cỏ lùng bị tách khỏi lúa, cá xấu bị tách khỏi cá tốt, kẻ bất lương bị tách khỏi người lành. Cuối cùng Nước Trời sẽ không còn chút bóng dáng của sự dữ, và Thiên Chúa sẽ là mọi sự cho mọi người (1 Cr 15, 28).

Khi nói Nước Trời là kho báu bền vững, Ðức Giêsu là viên ngọc quý đích thực, chúng ta lại thấy đó là cái gì mơ hồ, xa xôi, ít lôi cuốn, thậm chí không có thật. Chính vì thế chúng ta thường ngần ngại khi từ bỏ, dè sẻ, nuối tiếc khi phải hy sinh cho Chúa.
 

Trong bài Tin Mừng hôm nay, khuôn mặt Maria khá nổi bật. Chúng ta dễ thấy là Thầy Giêsu nghiêng về cô em hơn. Mácta đón Thầy vào nhà trong tư cách là chị. Còn Maria sau đó là người tiếp Đức Giêsu. Maria thanh thản, lặng lẽ ngồi bên chân Thầy để lắng nghe. Còn chị Mácta thì ngược lại. Hẳn là chị phải xuống bếp ngay để lo bữa ăn. Cuộc viếng thăm của Thầy Giêsu và các môn đệ là khá bất ngờ. Làm sao để đãi một số vị khách như thế? Đó là mối lo chính đáng của chị Mácta.
 

Khi ăn những tấm bánh thơm, chẳng ai thấy men, vì men đã thành bánh rồi. Nhưng không có men thì cũng chẳng có bánh. Đức Giêsu dùng dụ ngôn này để nói về Nước Trời. Khởi đầu chỉ là một số lượng nhỏ bé, nhưng với thời gian sẽ gây được một ảnh hưởng lớn lao và tốt lành.

Một thách đố lớn đối với đức tin của người Kitô hữu đó là sự thinh lặng của Thiên Chúa. Gặp cơn cùng khốn, con người cầu cứu Ngài nhưng không nghe thấy tiếng đáp lại. Người lành bị trù dập, kẻ vô tội bị hàm oan, nỗi đau khổ thể xác tinh thần vây bọc lấy đời người. Con người quằn quại, rên xiết, gào thét, nổi loạn. "Chúng tôi tố cáo Thiên Chúa vì Ngài vắng mặt."

Như các môn đệ xưa, các Kitô hữu ngày nay cũng là người có phúc. Chúng ta được thấy, được nghe nhiều điều mà người khác không được. Ước gì chúng ta tìm được thứ ngôn ngữ thích hợp để ai cũng có thể nghe được và hiểu được sứ điệp cứu độ của Chúa.

Cơn cám dỗ về quyền uy, chức tước là cám dỗ muôn thuở cho mọi người. Các cộng đoàn Kitô hữu cứ phải xét mình mãi để khỏi rơi vào thói đời mà Đức Giêsu đã nghiêm khắc cảnh báo.