Tìm hiểu Đạo giáo (21)
(tiếp theo)
Vai trò của pháp sư trong Đạo giáo là gì?
Những tàn dư của thuyết pháp sư cổ xưa tiếp tục tô điểm nhiều tư tưởng và tập tục Đạo giáo. Trong thời tiền-Đạo giáo, các pháp sư là những tù trưởng có những quyền năng đặc biệt. Những tường thuật từ khoảng thế kỷ thứ III trước Công nguyên mô tả cách thức các pháp sư đã thực hiện ma thuật như thế nào. Họ có thể tập hợp các năng lực tự nhiên, kiểm soát sự sống và sự chết, và mang lấy các hình thức của nhiều sinh vật uy hùng khác nhau. Pháp sư có cả nam và nữ. Họ có chỗ đứng quan trọng trong các triều đình nhờ những pháp thuật khử trừ tà ma và đoán biết mệnh trời theo ý của các vị vua chúa.
Đạo giáo và Truyền thống Cộng đồng Trung Hoa (TTCĐTH) có tin vào thiên thần không?
Trong Đạo giáo và TTCĐTH có đủ loại thần thánh, nhưng chẳng loại thần linh nào giống như các thiên thần của một số truyền thống khác. Các thiên thần thường là các hữu thể mang tính chất bẩm sinh. Tính bất tử của Đạo giáo có khác vì ngoài những thần minh cao cả, nhiều người trần cũng có thể đạt được tính bất tử này. Có lẽ loại gần gũi nhất với thiên thần trong vốn liếng Trung Hoa là những apsara được du nhập vào Trung Hoa cùng với Đạo Phật.
Đạo giáo và TTCĐTH có tin vào quỷ thần không?
Các lực lượng quỷ thần thì đầy dẫy trong vũ trụ thiêng liêng của hàng triệu người Trung Hoa. Nhiều quỷ thần là những hồn của người chết bị quấy phá đi lang thang. Một số quỷ thần có thể mang đến điều hay, nhưng đa số thì bất bình và khao khát báo thù. Quỷ (gui) thuộc về một phạm trù lớn phân biệt với một phạm trù lớn tương đương của những hữu thể nhân từ được gọi là thần (shen), một phạm trù bao gồm cả thần lẫn hồn tổ tiên. Một trong những đặc điểm chính của tư tưởng Trung Hoa về những vấn đề này là khái niệm cho rằng có vài loại hồn khác nhau. “Dương hồn” thuộc trời (gọi là hun) sống lại từ cõi chết để trở thành thần (shen) và từ đó trở đi cư ngụ trên trời và trong những tấm bia tổ tiên có được một chỗ nổi bật trên bàn thờ của mọi gia đình. “Âm hồn” thuộc đất (gọi là po) trở về mộ phần cùng với thân xác. Trong một số hoàn cảnh nhất định, âm hồn biến dạng xấu và trở thành quỷ, được tiền định để phá phách người sống.
(còn tiếp)
John Renard
Tri thức tôn giáo qua các vấn nạn và giải đáp, NXB Tôn giáo, 2005, tr.437.
---------------------------------------