Giáo lý

Bài viết này nhằm củng cố niềm hy vọng, khơi dậy nơi người Công giáo hôm nay trách nhiệm thắp sáng niềm hy vọng, và trước nhất, hãy là chứng tá sống động của niềm vui và hy vọng cho thế giới bất ổn và đau khổ quanh ta.

Qua sắc lệnh Prot. N. 105/25 của Bộ Phụng tự và Kỷ luật các Bí tích ban hành ngày 22.02.2025, theo cách thức ngoại lệ, việc “cử hành nhiều lần Nghi thức Tưởng niệm Cuộc Thương Khó của Chúa và Canh thức Vượt Qua” trong cùng một nhà thờ hoặc cùng một nhà nguyện thuộc thẩm quyền cho phép của Bản quyền địa phương tại Việt Nam.

Trong bài viết này, chúng tôi muốn xem xét các bài đọc thứ hai được tuyển chọn từ các thư của Thánh Phaolô trong năm thứ ba của chu kỳ Chúa nhật Mùa Chay. Chúng tôi tin rằng đây là một kho báu cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào để chuẩn bị Lễ Phục sinh.

Trong bài này, chúng tôi muốn giới hạn vào việc khảo sát hy vọng như một nhân đức dựa theo truyền thống thần học Kitô giáo. Chúng tôi sẽ trình bày ba điểm: 1/ Kinh Thánh. 2/ Lịch sử thần học. 3/ Suy tư.

Thánh Augustinô đã xác tín: “Dù ở bậc sống nào, người ta cũng không thể sống nếu không có ba nhân đức quan trọng: tin, cậy và mến”. Trong tính năng động không thể tách rời của ba nhân đức này, có thể nói rằng, niềm hy vọng định hướng và vạch ra mục tiêu cho đời sống của người tín hữu.

Thánh Augustinô đã xác tín: “Dù ở bậc sống nào, người ta cũng không thể sống nếu không có ba nhân đức quan trọng: tin, cậy và mến”. Trong tính năng động không thể tách rời của ba nhân đức này, có thể nói rằng, niềm hy vọng định hướng và vạch ra mục tiêu cho đời sống của người tín hữu.

Đức tin và đức cậy đan xen nhau sâu sắc, nhưng chúng không giống hệt nhau. Trong khi đức tin đưa chúng ta đến với chân lý của Chúa, thì chính đức cậy thúc đẩy chúng ta hướng đến sự thiện hảo của Ngài.

Chúa nhật tuần này, ngày 12 tháng 1, người Công giáo cử hành lễ Chúa Giêsu Kitô chịu phép rửa. Phép Rửa tội của người Kitô giáo bắt nguồn từ biểu tượng phong phú về nước trong Kinh Thánh. Nước là biểu trưng của nguồn sống và cũng là phương tiện diễn tả sự chết, nước giúp thanh tẩy cơ thể và tâm hồn. Kitô giáo đã làm cho nước trở thành dấu hiệu tuyệt hảo của sự sống mới được hứa hẹn trong sự phục sinh.

“Người nào tham dự Thánh Lễ được cử hành theo nghi thức Công giáo trong chính ngày lễ hoặc chiều ngày áp lễ ở bất cứ nơi nào, thì đã giữ trọn luật buộc phải tham dự Thánh Lễ” (Giáo luật, điều 1248 §1)

Đây là bài tham luận của Đức ông Giuseppe Tonello trong Khóa học về Tòa Trong do Tòa Ân Giải Tối Cao tổ chức từ ngày 4-8 tháng 3 năm 2024.

Đây là bài tham luận của Đức ông Giuseppe Tonello trong Khóa học về Tòa Trong do Tòa Ân Giải Tối Cao tổ chức từ ngày 4-8 tháng 3 năm 2024.

Trình thuật dài thứ hai trong Tin Mừng Gioan, người mù bẩm sinh được chữa lành (Ga 9) trình bày hành trình của một người không biết gì về Đức Giêsu, nhưng dần dà được mời gọi tuyên xưng đức tin vào Ngài và nhận biết Ngài là Đức Kitô và Con Người. Tuy nhiên, hành trình này đặc biệt ở chỗ nó không hẳn là kết quả của một quá trình nội tâm mà là phản ứng trước những cáo buộc, phản đối và mỉa mai đến từ bên ngoài.

Theo thông cáo từ phòng Báo chí Toà thánh, Đức Giáo hoàng sẽ ký bản văn quan trọng thứ tư của ngài, mang tựa đề Dilexit nos (“Người yêu thương chúng ta”): một thông điệp về tình yêu của Thánh Tâm Chúa Giêsu, Đấng vừa mang bản tính nhân loại vừa mang bản tính Thiên Chúa. Thông điệp bàn về linh đạo Thánh Tâm này sẽ được ban hành vào Thứ Năm, ngày 24 tháng 10 năm 2024.

Như mục tử, Chúa chăn giữ đoàn chiên của Chúa, tập trung cả đoàn dưới cánh tay. Lũ chiên con, Người ấp ủ vào lòng, bầy chiên mẹ, cũng tận tình dẫn dắt (Is 40, 11).
 

Cha Thomas Joseph White hiện là Viện trưởng Đại học Giáo hoàng Thánh Thomas Aquinas (Angelicum) ở Roma, nhận danh hiệu Tôn sư Thần học (Magister in Sacra Theologia) vào năm 2023. Trả lời trong cuộc phỏng vấn do Truyền thông của Dòng thực hiện, cha Thomas J. White nhấn mạnh rằng thánh Tôma và truyền thống Tôma thật sự hữu ích nhằm đương đầu với những thách đố mang tính quyết định của thần học ngày nay.
 

Trên tờ L’Osservatore Romano, Đức Hồng y Ravasi, học giả Kinh Thánh, truy tầm nguồn gốc của Năm Thánh từ Cựu Ước đến các Tin Mừng. Hướng tới Năm thánh của Giáo hội hoàn vũ vào năm 2025, đã được Đức Giáo hoàng Phanxicô chính thức công bố vào ngày 09.05.2024, bài viết của Đức Hồng y nguyên Tổng trưởng bộ Văn hoá của Toà Thánh sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về ý nghĩa về những cử hành của Giáo hội trong năm này.

Ai đã nói: “Noli me tangere” trong Tin Mừng? Tại sao Đức Giêsu nói với Maria Mađalêna rằng “Đừng chạm vào Thầy”? Sự từ chối này có ý nghĩa gì? Ta giải thích như thế nào? Tại sao Đức Giêsu nói “Đừng chạm vào thầy” trong khi né tránh Maria Mađalêna vào buổi sáng Phục sinh?

“Các trình thuật về Sự Phục sinh là một điều gì đó khác hơn những khung cảnh phụng vụ bên ngoài: các trình thuật này làm cho sự kiện nền tảng đó trở nên rõ ràng, một sự kiện mà mọi phụng vụ Kitô giáo đều dựa trên đó”.

Thần học đôi khi sử dụng những từ ngữ mang tính học thuật này mà việc giải thích sẽ rất hữu ích… Hãy tìm hiểu ở đây từ “kénose” nghĩa là gì, cùng với cha Eric Morin, giáo sư thần học tại Trường des Bernardins, ở Paris.

Trong đêm Vọng Phục Sinh, một trích đoạn trong thư Thánh Phaolô gửi giáo đoàn Rôma (Rm 6,3-11) được đọc sau bảy bài đọc Cựu Ước và trước bài Tin Mừng, như dấu gạch nối hoặc một lời mời gọi kết nối. Ở đây Thánh Phaolô tập trung vào phép rửa, được dìm xuống và đưa lên cùng với Chúa Kitô, chiến thắng tội lỗi và cái chết cũng như kinh nghiệm giải phóng cá nhân lẫn tập thể.

Các khảo luận về Kitô học nhấn mạnh đến các tước hiệu mang tính vinh quang khi diễn tả Ngôi Vị thần linh của Chúa Giêsu như: Con Thiên Chúa, Đấng Kitô, Đấng Cứu Thế. Tuy nhiên, những thuật ngữ mang tính xúc phạm mà các phe đối nghịch đã sử dụng để hạ thấp Ngài lại rất ít được đề cập tới. 

Tin Mừng Thánh Gioan được gọi là Tin Mừng “biệt lập” vì việc miêu tả Chúa Giêsu trong đó được thực hiện theo một cách khác biệt so với Tin Mừng Mátthêu, Máccô và Luca. Đối với Thánh Gioan, Chúa Giêsu là sự mặc khải về tình yêu của Thiên Chúa đối với thế gian, “Ngôi Lời đã trở nên người phàm” mà cái chết của Ngài là một hành vi tình yêu của người bạn, một dấu chỉ cho thấy Thiên Chúa hoàn toàn ôm lấy nhân loại và là cuộc chiến thắng cuối cùng trên sự dữ.

Trình thuật thương khó theo thánh Máccô được đọc trong Chúa Nhật Lễ Lá năm B, là năm Phúc Âm theo thánh Máccô được đọc trong các Chúa Nhật Thường Niên. Khi kết hợp cả hai, Giáo Hội thừa nhận rằng thánh sử không trình bày câu chuyện về cái chết của Chúa Giêsu mà không chuẩn bị từ trước qua những trình thuật về sứ vụ công khai của ngài.

Phụng vụ Lời Chúa Đêm Vọng Phục sinh được xen kẽ với một loạt dài các bài đọc Kinh Thánh. Nhưng nó dựa trên hai trụ cột chính mà chúng ta nhất định phải giữ lại nếu muốn rút gọn: Trình thuật vượt qua Biển Đỏ vào lúc nửa đêm và câu chuyện về Sự Phục Sinh của Đức Giêsu khi ánh bình minh đầu tiên xuất hiện. Hai trình thuật đưa chúng ta vào mầu nhiệm đi từ cái chết đến sự sống.

Chủ đề ánh sáng xuất hiện ngay từ những câu đầu tiên của Kinh thánh. Nhưng chúng ta hiểu thế nào về việc ánh sáng xuất hiện trước cả khi mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao được tạo thành? Không phải thiên văn học cho ta câu trả lời này, mà đúng hơn là nghiên cứu chủ đề ánh sáng xuyên suốt Giao Ước thứ nhất (Cựu Ước), và kiến thức về bối cảnh lịch sử chính xác mà văn bản này được viết ra.

Thực tại bị biến thành trừu tượng. Những cách tiếp cận uyên bác nhưng lại xa rời thực tế Dân Thiên Chúa. Đó là lí do tại sao Đức Giáo hoàng Phanxico thích truyền đạt bằng câu chuyện hơn là bằng định nghĩa. Để không rơi vào địa hạt của các vấn đề chính trị, thần học trừu tượng hoặc đạo đức nguỵ biện, Đức Giáo hoàng mời gọi các Giám mục hãy là một mục tử...
 

Khi đến lúc phải tìm kiếm một phương thuốc và sự giúp đỡ để chống lại tên ác quỷ, Đức Trinh Nữ đóng một vai trò quyết định trong linh đạo của Đức Giáo hoàng, vốn mang đậm dấu ấn Đức Mẹ: “Đức Maria xuất hiện trong việc cầu nguyện khi Đức Giáo hoàng cầu nguyện về mầu nhiệm nhập thể, sự khó hiểu và thập giá. Mẹ là biểu tượng của thân xác, trái tim và sự dịu dàng”.

Nhìn bề ngoài, chủ nghĩa đắc thắng có vẻ giống như mọi cơn cám dỗ khác, nhưng sâu xa bên trong, đó là gốc rễ của mọi cám dỗ khác chống lại kế hoạch của Thiên Chúa.

Sự cám dỗ của chủ nghĩa đắc thắng – Kitô giáo không có thập giá – và hình thức quỷ quyệt hơn của nó, tinh thần thế gian – rất khó nhận ra. Nếu có một chủ đề nào đó trong huấn quyền của Đức Giáo hoàng Phanxicô được lập lại với tần suất đặc biệt thì đó chính là chủ đề này

Tôi vẫn thường nói với các bạn trẻ về câu chuyện ẩn dụ liên quan đến Giáo hội: Trên thế giới trước giờ có nhiều tôn giáo khác nhau. Mỗi tôn giáo như một chiếc thuyền. Từ bờ bên này (trong thế gian), qua bờ bên kia (sau cái chết), ai trong chúng ta cũng cần chiếc thuyền tôn giáo này...