Suy tư

Sáng thứ Sáu, ngày 10.03.2023, tại Sảnh Đường Phaolô VI, Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, O.F.M. Cap., vị giảng thuyết Phủ Giáo hoàng, đã trình bày Bài suy niệm Mùa Chay thứ hai, tập trung vào Mối tương quan cá vị với Đức Kitô.

Là vị Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi dấu ấn “Khi hành động mạnh hơn lời nói” trong vai trò mục tử.

Chìa khóa tốt nhất để làm điều này là sự hiểu biết của Đức Phanxicô về lòng thương xót của Thiên Chúa.

Câu chuyện Cựu Ước về ông Saun là một trong những tấn bi kịch lớn nhất lịch sử văn học. So với câu chuyện của Saun, Hamlet chỉ là nhân vật của Disney. Ít ra, Hamlet có lý do hợp lý cho sự cay đắng chiếm lấy mình. Còn vua Saun, với khởi đầu của ông, đáng ra ông phải tốt đẹp và thuận lợi hơn nhiều, rất nhiều.

Được chính Chúa Giêsu khởi xướng trong Tin Mừng, việc phân định “các dấu chỉ thời đại” là trách nhiệm của mọi Kitô hữu muốn đáp lại những khát vọng và mong đợi của người đương thời.

Đức Phanxicô, vị Giáo hoàng của những ngạc nhiên: Sau những ngày bàng hoàng do việc Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI từ nhiệm, thế giới Công giáo vui mừng vì đã có Giáo hoàng mới. Niềm vui đi kèm với sự ngạc nhiên, vì vị tân Giáo hoàng này không mang y phục như các vị tiền nhiệm, mà chỉ mặc chiếc áo dài (Soutane) trắng đơn sơ.

Ngày 13.03.2023 là tròn 10 năm ngày Đức Giáo hoàng Phanxicô được bầu chọn làm giáo hoàng, kế vị thánh Phêrô lãnh đạo Giáo hội. Trên thực tế, trong quãng thời gian này, đã có rất nhiều vấn đề quan trọng, từ sự hoán cải cá nhân đến chủ nghĩa dân túy, đến sự mong manh của nền dân chủ, cuộc khủng hoảng lạm dụng, và những người bị gạt ra bên lề xã hội,… 

Trước khi công bố sự thật, cần phải nghe thấy nhịp tim của người khác trong chính trái tim của mình…

Các bản văn Kinh Thánh được hình thành tại vùng Cận Đông cổ, gắn liền với lịch sử và địa lý của nó. Có thể nói rằng địa lý là môi trường sống, còn lịch sử là cách con người thích nghi để tồn tại và phát triển. Đề cập đến yếu tố địa lý trong Kinh Thánh, chúng ta không chỉ hình dung đến những sa mạc hay hoang địa khô cằn, nắng cháy mà còn kể đến biển cả, sông suối, núi đồi,...

Trong hành trình Mùa Chay, tín hữu Công giáo được mời gọi ăn chay và tránh làm một số điều để chuẩn bị tâm hồn cho việc cử hành mầu nhiệm Chúa Giêsu chiến thắng tội lỗi và sự chết qua sự Phục sinh.

Các vấn đề về ý nghĩa của việc thực hành sám hối này tìm thấy nhiều câu trả lời nơi các phát biểu của các Đức Giáo hoàng. Điểm lại một số suy tư từ huấn quyền của các Giáo hoàng gần đây, từ Đức Gioan XXIII đến Đức Phanxicô.

Theo truyền thống trải qua nhiều thế kỷ cho đến nay, màu hồng vẫn được Hội Thánh quy định một cách rõ rệt là có thể chọn lựa dùng trong Chúa nhật “Hãy vui lên” (Chúa nhật III mùa Vọng) và Chúa nhật “Mừng Vui Lên” (Chúa nhật IV mùa Chay) thay cho lễ phục màu tím (QCSL 346f).

“Chính trên thập giá mà tình yêu trinh khiết của Người dành cho Chúa Cha và cho tất cả mọi người tìm được cách diễn đạt mãnh liệt nhất; sự khó nghèo của Người còn đi đến sự từ bỏ mọi sự, trong khi sự vâng phục đi đến sự hy hiến mạng sống mình” (ĐSTH 23).

Mùa Phụng Vụ lại dẫn chúng ta đến một tâm tình khác, mùa có chút bi thương buồn bã hơn, nhưng lại là mùa chuẩn bị cho chúng ta đón nhận một món quà thật to lớn từ Thiên Chúa. Ngôi Hai Thiên Chúa đã xuống thế làm người. 

Từ hôm mồng 03.03.2023, Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, giảng thuyết viên phủ Giáo hoàng, bắt đầu loạt bài giảng Mùa Chay năm nay. Với mục đích khuyến khích đặt Chúa Thánh Thần ở trung tâm đời sống Giáo hội, và đặc biệt là ở trung tâm của tiến trình Hiệp hành, Đức Hồng y tập trung vào vai trò hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.

Quyết định xem có nên thực hiện sự thay đổi hay không là điều có thể rất khó khăn. Thường thì bạn có nguy cơ mất đi một thứ gì đó: Sự an toàn, thời gian, các mối tương quan hoặc tiền bạc. Bạn tự hỏi, liệu thứ mình đạt được có tốt hơn thứ mình từ bỏ không?

Mùa Chay này là dịp giúp chúng ta vét cạn tính tự cao tự đại, để trở thành môn đệ trung thành của Chúa Giêsu. Đây không phải là một tiến trình dễ dàng, nhưng có Mẹ Sầu Bi dẫn dắt, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào sự hiệp nhất với Thiên Chúa bằng chính bóng tối của mình, và tìm thấy con đường của niềm vui và bình an.

Với miệng lưỡi của mình, chúng ta có thể nói sự thật hay nói dối. Chúng ta có thể khen ngợi hay hạ bệ người khác. Đôi khi chúng ta nói những lời sai trái. Hoặc là chúng ta không nói những lời đúng đắn.

Mùa Chay bắt đầu vào ngày 22 tháng 02 năm 2023 với phụng vụ Thứ Tư Lễ Tro. Để sống tốt thời gian phụng vụ quan trọng chuẩn bị cho lễ Phục sinh này, dưới đây là 10 lời khuyên rút ra từ các sứ điệp Mùa chay của Đức Giáo hoàng Phanxicô trong các năm qua.

Cám dỗ là một tình huống trong đó một người chịu thử thách để đưa ra chọn lựa trung thành hay bất trung với Thiên Chúa. Xảy ra cám dỗ là lúc Thiên Chúa thử lòng trung thành của con người ; còn con người thì thử thách Thiên Chúa bằng sự trung thành hay bất trung của mình.

Trong Bài Đọc Tin mừng thứ Tư Lễ Tro, được trích từ chính tâm điểm của Bài Giảng Trên Núi, Chúa Giêsu đặt ra nền tảng cho ba thực hành căn bản mà chúng ta phải thực hiện để Mùa Chay này thực sự sinh hoa trái và đạt tới tột đỉnh trong niềm vui và bình an tràn đầy. 

Thứ Tư Lễ Tro mở ra Mùa Chay, một hành trình vừa đòi hỏi vừa tràn đầy hy vọng để trở về với Thiên Chúa. Dưới đây là mười lời khuyên mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đưa ra để trải qua bốn mươi ngày này – một chọn lọc được thực hiện từ các buổi tiếp kiến và các bài giảng của Thứ Tư Lễ Tro.

Đặc tính của tội lỗi là làm quả tim nên chai cứng khô lì trước mọi khả năng thực hiện những cảm tình đạo đức. Lạy Chúa, xin Chúa cải thiện “viên đá” này, để từ nó vọt lên dòng suối thống hối ăn năn.

Để trở thành bạn hữu của Thiên Chúa, Đức Cố Giáo hoàng Bênêđictô XVI đề xuất một số thói quen rất cụ thể và dễ áp dụng.

Chúng ta đang phục vụ nhà Chúa, hay đang phụng thờ Người? Chúng ta đang phục vụ công việc của Chúa, hay đang phụng sự Người? Đâu là công việc mà chỉ có người đi tu mới làm được, chứ những người khác thì không?

Là tín hữu Công giáo, chúng ta thường không cảm thấy bất ngờ mỗi khi đến Thứ Tư Lễ Tro vì ngày này có trên lịch Phụng vụ. Dù thế, dường như mỗi năm, ngày này vẫn mang đến những yếu tố bất ngờ, có lẽ đó là do những quyết tâm khác nhau mà chúng ta được mời gọi để thi hành khi bước vào Mùa Chay.

Nếu đạo đức học liên quan đến tính chất đúng hoặc sai của hành vi con người, thì ta cần nêu lên câu hỏi cái gì cấu thành hành vi nhân loại? Trong triết lẫn thần học đã có sự phân biệt truyền thống giữa (a) actus humanus và (b) actus hominis.

Dục vọng được hiểu như một hậu quả của tội nguyên tổ, nó vẫn tồn tại ngay cả khi được lãnh nhận bí tích Rửa tội. Phép rửa tẩy xóa chúng ta khỏi tội nguyên tổ, nhưng dục vọng vẫn còn như một hậu quả của nó còn sót lại.

Thứ Tư Lễ Tro là tên thông dụng. Tên chính thức của nó là “Ngày của tro” (Dies Cinerum). Nó được gọi là “Thứ Tư Lễ Tro” vì bốn mươi ngày trước Thứ Sáu Tuần Thánh luôn rơi vào Thứ Tư đồng thời vào ngày đó các tín hữu sẽ bôi tro lên trán theo hình thánh giá.

Trong thần học luân lý cũng như thần học tín lý, Tôma Aquinô cung cấp cho chúng ta một số chìa khóa quan trọng để vượt lên trên sự đoạn giao giữa lý trí, văn hóa và đức tin, hệ quả của sự kiện thế tục hóa. Theo vị “Tiến sĩ chung” (“docteur commun”) của Giáo Hội, các lãnh vực này phân biệt với nhau chứ không tách rời nhau.