Hai con đường của người đạo Cao Đài (1)

Bài nói chuyện của ĐH Đạt Tịnh ngày 15-01 Quý Tỵ tại thánh thất Bàu Sen

Hôm nay là rằm tháng Giêng Quý Tỵ, vẫn còn trong tiết xuân. Câu chuyện đạo lý sáng nay vì vậy cũng là buổi khai xuân cho chương trình thuyết minh giáo lý của thánh thất Bàu Sen trong năm Quý Tỵ 2013.

Tôi xin hân hạnh kính mời tất cả quý huynh tỷ, đệ muội cùng ôn học bài thánh giáo khai xuân của Đức Quan Âm Bồ Tát.

Cách nay ba mươi chín năm, vào giờ Ngọ ngày mùng ba tết Giáp Dần (25-01-1974), tại Vĩnh Nguyên Tự (Cần Giuộc, Long An) có các Đấng Thánh Mẫu, Thánh Nương, Thánh Nữ, Tiên Nương, Tiên Cô, Thần Nữ lần lượt giáng đàn chúc xuân. Nhân dịp này, Đức Diệu Hạnh Tiên Cô đã thỉnh mời Đức Quan Âm Bồ Tát đến dạy đạo.

Đức Bồ Tát từ bi nhận lời. Vì vậy, khi giáng đàn, Đức Bồ Tát mở đầu bằng bốn câu thơ như sau:

Vị tiếng Tiên Cô thỉnh xuống trần

Đem nhành dương liễu rưới ân xuân

Cho người mộ đạo vui xuân đạo

Thanh thoát tâm xuân hội Giáp Dần.

QUAN ÂM BỒ TÁT.

“Bần Đạo chào chư Thiên sắc, chư hiền sĩ, hiền muội trung đàn. Giờ nay Bần Đạo đem đến trần gian một ân lành để bủa khắp địa phương cho mùa xuân được hạnh hưởng trọn vẹn.

Bần Đạo miễn lễ. Chư Thiên sắc, chư hiền sĩ, hiền muội an tọa.”

Đạo lý thì vượt ra ngoài không gian và thời gian. Cho nên lời dạy của Đức Bồ Tát tại Vĩnh Nguyên Tự ba mươi chín năm về trước mãi mãi vẫn là lời vàng tiếng ngọc dành cho mọi tín đồ Đại Đạo ở bất kỳ thánh sở nào, vào bất kỳ thời gian nào.

Nếu chúng ta hiểu như vậy, và giờ đây biết thành tâm lắng lòng ôn học thánh giáo Đức Bồ Tát, chắc chắn chúng ta sẽ đón nhận được những giọt cam lồ từ bình tịnh thủy mà nhành dương liễu của Ngài ban rải xuống chúng ta, để chúng ta thanh thoát tâm hồn, hăng say tu học, thẳng tiến trên đường đạo đức.

Đức Quan Âm Bồ Tát dạy:

“Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ có mục đích tối thượng cứu cánh nhơn sanh. Chư hiền sĩ được làm những tế bào trong các thánh thể Đức Chí Tôn, hãy cố gắng làm sao cho xứng phận để thánh thể được phát huy mầu nhiệm, tế chúng độ nhơn trong thời hạ nguơn mạt kiếp.”

Mở đầu bài thánh giáo, Đức Bồ Tát nhắc chúng ta nhớ rằng Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ có mục đích tối thượng cứu cánh nhơn sanh.

Mục đích tối thượng là mục đích cao tột cùng, cao cả hơn hết thảy. Không còn mục đích nào cao hơn thế nữa.

Cứu cánh nhơn sanh tức là cứu vớt loài người vượt qua sông mê biển khổ, đưa qua bến bờ giải thoát.

Tại sao mới nhập đề mà Đức Bồ Tát lại nói ngay tới mục đích tối thượng của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ?

Bởi vì phần đông chúng ta vốn hay quên mục đích tối thượng này, và cũng không xác định rõ mục đích mình vào đạo Cao Đài để làm gì.

Nếu người tín đồ quên mục đích tối thượng của Đại Đạo thì tuy mặc áo đạo mà không chăm lo tu học, không siêng năng bồi dưỡng giáo lý. Do đó, nếu có ai tìm hiểu và hỏi tỉ mỉ, sâu xa về Đại Đạo thì lúng túng, trả lời qua loa, sai sót.

 Nếu người tín đồ quên mục đích tối thượng của Đại Đạo thì tuy vào thánh thất (là nhà thánh) mà không lo trau dồi đức hạnh để cố gắng học làm ông Thánh, bà Thánh. Họ vào thánh thất mà lại thích kết phe kết nhóm, xúm lại chỉ trích người này, xoi mói người nọ. Bản thân họ không siêng năng tu học, hành đạo chểnh mảng, nhưng thấy ai khác hăng say tu học, nhiệt tâm hành đạo và có được chút gì đó vượt trội hơn mình, thì họ liền đem lòng ganh tỵ, bèn a dua với nhau để gièm xiểm, nói xấu, chèn ép người khác.

Cái thói đời này chúng ta đâu còn lạ gì. Đức Quan Thánh Đế Quân dạy về nhân tình thế thái như sau:

“Một khi chư hiền đệ muội khá giả, học rộng, có được địa vị trong xã hội hoặc trong tôn giáo, thì tức khắc có không biết bao nhiêu sự đố kỵ, xiểm gièm chen vào giành giựt phá tán.” ^([1])

Nếu người tín đồ cứ đem hết tánh xấu ngoài đời vào thánh thất làm cho nhà thánh trang nghiêm mất hết thanh tịnh, như thế rất có tội. Tội ấy lớn lắm nên Đức Bảo Pháp Chơn Quân Huỳnh Chơn răn dạy chúng ta như sau:

“(…) các tánh xấu đó còn ẩn núp trong tâm của người tu thì dầu có khoác bên ngoài mấy lớp áo đạo nhưng hành động, cử chỉ vẫn lộ ra bên ngoài, không thể nào che giấu được. Như thế vị tu sĩ đó vừa lừa dối mình mà dối cả Thần Thánh, dối cả người đời, thì tội phải chịu nặng gấp ba lần người chưa học đạo.” ^([2])

Thánh thất là thánh thể của Thầy. Mỗi tín đồ là một phần tử của thánh thất, tức là một tế bào của thánh thể. Nếu tín đồ lộng hành, tác oai tác quái trong thánh thất tức là họ cả gan phá hoại thánh thể Đức Chí Tôn. Ngược lại, nếu tín đồ biết tôn trọng quyền pháp, biết kềm chế bản thân, không vượt quá vai trò đàn em của mình, nghiêm chỉnh tu hành, đó là họ biết góp phần cùng đồng đạo xây dựng thánh thất, phát triển mối đạo.

Đức Quan Âm Bồ Tát dạy:

“Chư hiền sĩ được làm những tế bào trong các thánh thể Đức Chí Tôn, hãy cố gắng làm sao cho xứng phận để thánh thể được phát huy mầu nhiệm, tế chúng độ nhơn trong thời hạ nguơn mạt kiếp.”

Đức Bồ Tát dạy chúng ta hãy cố gắng làm sao cho xứng phận. Mỗi người trong thánh thất phải hiểu vị trí của mình ở chỗ nào, nhiệm vụ của mình ra sao và đừng lấn sang vị trí khác, lấn sang nhiệm vụ không phải của mình. Trái lại hãy làm tròn phận sự của mình. Như vậy mới gọi là xứng phận.

Thực ra, trong một thánh thất nói riêng hay một thánh sở, một cơ quan hay tổ chức của Đạo nói chung, luôn luôn có ba thành phần.

Thành phần thứ nhứt gồm những người tốt, biết ráng tu ráng học, cố gắng hành đạo lập công bồi đức. Nhưng họ thường bị thành phần kém phẩm hạnh khích bác, chỉ trích, gièm xiểm. Nhiều khi họ lại là thiểu số và bị cô lập, không có được số đông bạn đạo mạnh dạn ủng hộ. Tình trạng này kéo dài sẽ làm thánh sở suy yếu, vì những người chơn tu, thực tâm tu hành sẽ chán nản, và họ sẽ lẳng lặng xa rời thánh sở.

Trong thành phố chúng ta, những năm qua quả thật đã có tình trạng đáng buồn này. Chúng ta không tiện nêu tên các thánh sở ấy ra đây, nhưng chắc chắn quý huynh tỷ, đệ muội cũng đã biết rõ. Hậu quả là các thánh sở ấy tuy khang trang, to đẹp nhưng vắng vẻ, đìu hiu. Ngày lễ lớn hay sóc vọng cũng không còn bổn đạo tới cúng! Các thánh sở ấy thay vì là nhà chung của toàn họ đạo đã trở thành nhà riêng của một gia đình, một nhúm cá nhân nào đó!

‚Thành phần thứ hai không lo rèn luyện đạo đức bản thân cho xứng phận người con ngoan của Thầy Mẹ trong thánh sở. Trái lại họ chỉ lo kéo bè kéo cánh, bị tham sân si xúi giục, cho nên có tác phong, lời nói, hành động mất đạo đức, sái luật Đạo trong thánh thất. Thành phần này cứ xét theo lời răn dạy của Đức Bào Pháp Chơn Quân Huỳnh Chơn đã dẫn trên thì rõ ràng họ đang phạm tội và sẽ phải chịu tội nặng gấp ba lần người chưa học đạo.

ƒThành phần thứ ba thụ động, bưng tai bịt mắt, làm như không nghe không thấy những gì trái đạo lý đang xảy ra trong thánh sở của mình. Như vậy là độc thiện kỳ thân. Như vậy là thấy đạo hữu mình đang phạm lỗi mà không cứu họ. Tức là vô tình mình ác với họ rồi, giống như người lớn thấy con nít chơi dao bén nhọn mà không chịu ngăn cản. Vậy là mình gián tiếp tạo nghiệp ác nếu như đứa trẻ ấy bị dao nhọn bén làm chảy máu.

Do đó, để giúp cho thánh sở được trang nghiêm, thanh tịnh, các vị tuổi cao và các vị có hiểu biết, mỗi khi thấy em cháu trong họ đạo mình chưa thuần thục nết hạnh thì thay vì làm thinh và thụ động, các vị ấy hãy dùng lời tích cực khuyên nhủ can ngăn. Đó là biết ủng hộ lẽ phải, tán trợ cái đúng, ngăn chận cái xấu trong thánh sở.

Trên đây chúng ta đã hiểu Đức Quan Âm Bồ Tát dạy chúng ta phải đắp móng xây nền ban đầu, bằng cách biết tránh điều ác, biết làm điều thiện. Vậy thì trong họ đạo hễ chúng ta thấy bạn đạo mình chưa đúng, tác phong đạo hạnh còn thiếu sót, thì phải lựa lời khuyên nhủ.

Trong sinh hoạt đạo sự, chúng ta thấy ai làm phải mà bị đồng đạo thiếu thông cảm, hiểu lầm và chỉ trích thì chúng ta hãy sáng suốt và mạnh dạn can thiệp, làm cho sáng tỏ lẽ phải. Đó là chúng ta đã biết tránh điều ác, biết làm điều thiện, biết ủng hộ cái thiện. Nếu chúng ta làm đúng như thế tức là chúng ta đang theo đúng Tứ Đại Điều Quy:

Điều Thứ Ba: “Đối với trên, dưới đừng lờn dễ. Trên dạy dưới lấy lễ, dưới [can] gián trên đừng thất khiêm cung.”

Điều Thứ Tư: “Đừng thấy đồng đạo tranh đua ngồi mà xem không để lời hòa giải…”

Chúng ta hãy trở lại với bài thánh giáo năm 1974 của Đức Quan Âm Bồ Tát. Tính từ lúc khai Đạo (1926) thì bấy giờ đã bốn mươi tám năm. Thế nên Đức Bồ Tát dạy:

“Chư hiền sĩ, hiền muội! Trải qua trên bốn mươi năm, Chí Tôn Thượng Đế khai Đạo tại đất nước nhỏ bé này, đã từng ban hành kinh điển đạo luật, đã từng cho phát hành thánh giáo, thánh ngôn kể ra cũng đủ đầy để cho các hàng Thiên phong chức sắc nắm đó mà lãnh đạo tinh thần, dìu dắt nhơn sanh trên đường tu thân lập hạnh, hành đạo độ đời, và chừng ấy giáo lý cũng đủ cho nhơn sanh làm ngọn đèn soi sáng trên bước đường tu học.

Tuy kinh điển thánh ngôn, thánh giáo có nhiều, nhưng chung quy là dạy cho nhơn sanh có hai đường lối tu thân học đạo.”

Nghe nói kinh điển thánh ngôn, thánh giáo có nhiều thì chúng ta giựt mình, sợ mình học không hết, hiểu không trọn.

Đức Bồ Tát lập tức tóm tắt cho chúng ta tinh túy, cốt lõi của giáo lý Kỳ Ba Phổ Độ như sau:

“Tuy kinh điển thánh ngôn, thánh giáo có nhiều, nhưng chung quy là dạy cho nhơn sanh có hai đường lối tu thân học đạo.”

Chúng ta phải nắm chắc hai đường lối này để tu hành cho có kết quả, để không uổng công vào đạo chay lạt mấy mươi năm.

Về đường lối thứ nhứt, Đức Bồ Tát dạy:

“Một là hướng ngoại hay là ngoại giáo công truyền. Phương pháp này dạy nhơn sanh chấn chỉnh tác phong đạo hạnh cho nên người có đức độ, nghiêm chỉnh đàng hoàng, cốt cách diện mạo hiền nhân quân tử, biết tránh điều ác, biết làm điều thiện, biết giúp đời để lập công bồi đức.

Đó là giai đoạn đầu, như đào móng đóng cừ, đổ nền chắc chắn cho công cuộc xây dựng tòa lâu đài đạo đức ở giai đoạn thứ hai …”

Đã chọn con đường tu hành, ai ai cũng muốn sau khi bỏ xác phàm sẽ được thành Tiên thành Thánh. Quả vị Thánh Tiên đó ví như cái nhà lầu nguy nga. Quả vị càng to tát tức là cái nhà lầu càng to tát, cao vút. Ở đời, cất nhà càng cao càng to thì trước tiên phải lo đắp nền xây móng thật kỹ, thật chắc, thật vững. Nền móng yếu ớt thì tòa nhà ắt sụp đổ.

Vậy đường lối thứ nhứt là đắp nền, xây móng. Muốn đắc quả Thánh Tiên mà không lo đắp nền, xây móng tức là nuôi ảo tưởng, sẽ không có kết quả.

Muốn đắp nền cho giai đoạn đầu chúng ta phải làm gì? Đức Quan Âm Bồ Tát dạy rõ, đó là chấn chỉnh tác phong đạo hạnh nên người có đức độ, nghiêm chỉnh đàng hoàng, cốt cách diện mạo hiền nhân quân tử…

Căn cứ theo đó, nếu một tín đồ trong một thánh thất mà nói năng hung hăng, cử chỉ táo bạo, lố lăng, vì ỷ lại vào phe nhóm riêng mà cố tìm cách lấn lướt đàn anh, đàn chị chức việc, chức sắc của mình, không thèm biết phải trái gì hết, như thế họ đâu có tu, họ đâu có đắp nền móng đạo đức cho mình mà dám mong ước rằng sẽ có quả vị thiêng liêng sau khi bỏ xác phàm!

Khi dạy về việc đắp móng xây nền ban đầu, Đức Bồ Tát còn nói rõ là chúng ta phải biết tránh điều ác, biết làm điều thiện. Nhưng đâu cần đợi tới mức đánh đập, gây thương tích cho người khác mới gọi là làm ác. Chỉ cần mình nói nặng lời, nói xúc xiểm làm cho người khác đau lòng, buồn phiền, khổ sở, vậy cũng đủ là làm ác quá rồi!

Chúng ta ngày hôm nay mang xác thịt này sống trong đời là đã trải qua bao nhiêu kiếp luân hồi. Nghiệp xấu của chúng ta trong bao nhiêu kiếp đó đang tích lũy lại trong kiếp này. Chính vì vậy khi tu hành chúng ta thường bị trở ngại, chậm tiến.

Thế thì giai đoạn đầu đắp móng xây nền còn có tác dụng giúp chúng ta trau giồi đức hạnh, lấy nền móng đạo đức bản thân mà giải trừ bớt nghiệp xấu của bản thân tích tụ từ vô số tiền kiếp. Nghiệp cũ càng bớt thì đường tu của ta càng mau tiến bộ.

(còn tiếp)

Đạt Tịnh

Chánh Hội Trưởng Thánh Thất Bàu Sen