Giáo lý

Trong diễn từ Từ Biệt, Chúa Giêsu vận dụng kinh nghiệm sinh nở của phụ nữ để cung cấp cho các môn đệ một hình ảnh sống động về “Giờ” mà Người và các môn đệ đang trải qua trước cuộc Khổ nạn. Đau buồn và mừng vui, khổ sở và hạnh phúc rất gần nhau...

Trong thực tế đời sống, tính bất khả phân ly này thường bị cho là một đòi hỏi quá đáng, một lệnh truyền không thể thi hành. Chẳng phải là vô lý mà các môn đệ bị “sốc” khi nghe Chúa Giêsu khẳng định điều này...

Hôn nhân là thành phần của trật tự tạo thành, do chính Thiên Chúa muốn. Chính vì thế ngay chương đầu của Kinh Thánh đã cho chúng ta biết: Thiên Chúa tạo dựng con người theo hình ảnh của Ngài, có nam có nữ...

Chẳng phải tất cả những ai chịu phép Rửa Tội đều chia sẻ chức tư tế của Đức Kitô sao? Dân Chúa lại chẳng được gọi là dân tư tế sao? Vậy, tại sao lại phải có một bí tích đặc biệt cho việc phong chức linh mục?...

Hiến chế tín lý về Giáo Hội đã trình bày như trên về sự chuyển tiếp từ các Tông đồ đến những người kế vị các ngài là các giám mục. Giáo huấn này được nâng đỡ bằng những tư liệu cổ xưa nhất, khẳng định về sự chuyển tiếp này...

Trong Giao Ước Mới, chỉ có một Thượng tế duy nhất là Đức Giêsu Kitô, “Đấng Trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người” (1Tim 2,5). Hy tế của Người là hy tế độc nhất, được dâng một lần là đủ trên Thánh giá và cho toàn thể nhân loại. Vậy làm sao lại có các linh mục và bí tích Truyền Chức Thánh?

Thái độ của con người trước đau khổ và bệnh tật đã trải qua nhiều thay đổi, trong Giáo Hội cũng như ngoài xã hội. Ngày xưa, người hấp hối như được bao bọc bằng những lời kinh...

Số người đi xưng tội đã ít đi so với trước đây, nhưng khắp nơi người ta lại tìm người nâng đỡ về mặt tâm lý và tinh thần. Nhiều người đến với các bác sĩ và nhà trị liệu. Xưng tội cá nhân với linh mục và việc linh hướng xem ra ngày càng ít. Có thật sự như thế không?

Có ba bước trong bí tích Giao Hòa: ăn năn tội, xưng tội, làm việc đền tội. Thiếu một trong ba bước này, việc hoán cải chưa được thực hiện thật sự và bí tích không mang lại hoa trái...

Quà tặng đầu tiên mà Đấng Phục Sinh đem đến cho các môn đệ là bình an và niềm vui. Khi hiện đến với các ông, Người nói: “Bình an cho anh em”, và “các ông vui mừng vì được thấy Chúa” (Ga 20,19-20)...

“Ai có quyền tha tội trừ một mình Thiên Chúa?” (Mc 2,7). Câu hỏi này của các kinh sư dẫn đến tâm điểm của tội lỗi, đó là sự khước từ Thiên Chúa. Và vì thế chỉ một mình Thiên Chúa mới có thể tha thứ (GLHTCG số 1441).

Trong đức tin, chúng ta càng khám phá Hội Thánh như bí tích của tình yêu Thiên Chúa, thì chiều kích chữa lành nơi các bí tích càng mở rộng cho chúng ta. Hội Thánh là lương y và từ mẫu cung cấp cho chúng ta “phương dược chữa lành” của Đức Kitô...

Khi cử hành Thánh Thể, cặp mắt người tín hữu không chỉ nhìn về quá khứ, nhìn về Bữa Tiệc Ly, nhìn về đêm Chúa thiết lập và trao cho Hội Thánh việc tưởng niệm cuộc tử nạn và sự Phục sinh của Người...

... Từ sự hiện diện của Đức Kitô trong cử hành Thánh Thể đến chỗ thờ phượng Đức Kitô dưới hình bánh, xem ra là bước đi mà nhiều người Công giáo ngày nay không dễ đón nhận...

... Rước lễ còn đưa chúng ta đến chỗ hiệp thông với nhau: “Vì chỉ có một bánh, nên chúng ta tuy nhiều nhưng làm nên một thân thể, vì tất cả cùng ăn một bánh” (1Cor 10,17).

Đức Kitô vẫn đang hiện diện trong Hội Thánh Người dưới nhiều hình thức: trong Lời của Người, trong kinh nguyện của Hội Thánh, trong các bí tích, trong người nghèo khổ, trong các bệnh nhân. Thế nhưng, sự hiện diện của Người trong Thánh Thể là sự hiện diện độc nhất vô nhị...

Từ xưa, tiên tri Malaki đã loan báo: “Quả thật, từ đông sang tây, Danh Ta thật cao cả giữa chư dân; và ở khắp nơi, người ta dâng lễ hy sinh và lễ vật tinh tuyền kính Danh Ta, bởi vì Danh Ta thật cao cả giữa chư dân” (1,11)...

Từ ngữ “Hy tế Thánh Thể” xem ra hơi khó hiểu, thế nhưng từ ngữ này diễn tả điều thiết yếu về ý nghĩa của Thánh Thể mà chúng ta không được phép quên. Từ “hy tế” ở đây có nghĩa gì? Công Đồng Vaticanô II trình bày: “Đang khi ăn Bữa Tiệc Ly, trong đêm Người bị nộp, Đấng Cứu độ chúng ta đã thiết lập hy tế Thánh Thể...

“Chính trong Phụng Vụ mà Hội Thánh bày tỏ sự hiểu biết của mình về Thánh Thể, theo cách sâu xa và đầy đủ nhất”. Nhà thần học H. Vorgrimler nhận xét như thế. Cũng vì vậy, cần phải quan tâm đến cấu trúc và hình thức cử hành Thánh Thể, qua đó hiểu được ý nghĩa của Thánh Lễ.

Có thật là Chúa Giêsu đã thiết lập bí tích Thánh Thể không? Điều chắc chắn là cả bốn trình thuật của Tân Ước về Bữa Tiệc Ly của Chúa Giêsu đều giống nhau về mặt lịch sử, nghĩa là kể lại những gì Chúa Giêsu đã làm tại Nhà Tiệc Ly vào đêm trước khi chịu khổ nạn.

Bảy bí tích làm nên một toàn thể, trong đó mỗi bí tích có vị trí riêng của mình. Và dĩ nhiên, bí tích quan trọng nhất và vĩ đại nhất là bí tích Thánh Thể. Cũng chính vì thế, được gọi là “Bí tích của các bí tích”: “Tất cả các bí tích khác đều quy hướng về bí tích Thánh Thể như về cùng đích” (GLHTCG số 1211).

“Bí tích Thêm Sức thêm gì cho ân sủng trong bí tích Rửa Tội?” Đó là câu hỏi Đức hồng y Yves Congar, vốn là nhà thần học nổi tiếng của Công Đồng Vaticanô II, đặt ra. Ngài nói tiếp: “Phép Rửa Kitô giáo là phép Rửa trong Thánh Thần, ban cho ta sự tái sinh và đưa ta đi vào đời sống của Đức Kitô, của Thân Mình Người.

Qua bí tích này, người đã chịu Phép Rửa được gắn bó với Hội Thánh cách hoàn hảo hơn (số 1285), cho nên việc dạy giáo lý Thêm Sức phải “khơi dậy ý thức thuộc về Hội Thánh của Chúa Giêsu Kitô...

“Hội Thánh không phải là một hỗn hợp của các sự vật và quyền lợi, nhưng là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần, Đền Thờ mà trong đó Thiên Chúa hoạt động, Đền Thờ mà trong đó mỗi người chúng ta, nhờ hồng ân của Bí Tích Thánh Tẩy, là một viên đá sống động.”

“Phải giải thích cho các tín hữu rằng việc lãnh nhận bí tích Thêm Sức là cần thiết để ân sủng bí tích Rửa Tội được hoàn tất”. Có mối liên hệ chặt chẽ giữa hai bí tích Rửa Tội và Thêm Sức, và có lẽ chúng ta chưa quan tâm đủ....

Trong bí tích Rửa Tội, điều chính yếu không phải là kinh nghiệm nhưng là một “hiệu quả sâu hơn”, một cái gì đó mà có lẽ chúng ta “cảm nhận” nhưng chỉ thực sự nắm bắt được từ chiều sâu tâm hồn, một cái gì đó trong sâu thẳm con người.

Tại sao lại rửa tội cho trẻ nhỏ? Tại sao không để cho trẻ nhỏ lớn lên và tự nó quyết định chịu Phép Rửa hay không? Có người còn cho rằng rửa tội cho trẻ nhỏ là đi ngược lại mệnh lệnh của Chúa Giêsu: “Ai tin và chịu Phép Rửa sẽ được cứu độ” (Mt 16,16).

Những gì diễn ra trong bí tích Rửa Tội được diễn nghĩa qua việc trao áo trắng và cây nến được thắp sáng từ nến phục sinh (số 1242-1243): người chịu Phép Rửa đã “mặc lấy Đức Kitô” và trở nên “ánh sáng cho trần gian”. Dĩ nhiên chỉ với đức tin chúng ta mới hiểu được và đón nhận trọn vẹn ân sủng của bí tích khai tâm này.

Bí tích Rửa Tội là cổng dẫn vào toàn bộ đời sống Kitô hữu, là nền tảng của mọi bí tích khác, cũng là “nền tảng sự hiệp thông giữa các Kitô hữu”. Nhưng tại sao lại cần đến nghi thức này để trở thành Kitô hữu? Tin vào Đức Kitô và phó thác bản thân cho Người và Lời của Người, phải chăng chưa đủ sao?...

Ba bí tích khai tâm dẫn vào đời sống Kitô giáo là Rửa Tội, Thêm Sức, Thánh Thể (Rước lễ lần đầu). Ngày nay người Kitô hữu thường quên mất điều này là cả ba bí tích trên tạo thành một thể thống nhất.