Giáo lý

Thánh Gioan được mệnh danh là chim đại bàng. Lý do là Tin mừng của ngài bay bổng với những tư tưởng thâm thúy, cao sâu và là nguồn thần học quan trọng cho mọi thời. Thử lấy một ví dụ ngay từ câu đầu tiên trong Tin mừng của ngài: “Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lời. Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa.” 

Có lẽ chủ đề Chúa Thánh Thần luôn gây khó khăn cho các nhà nghiên cứu, và đương nhiên cho cả mỗi người chúng ta. Trong bốn Tin mừng, rất nhiều lần Đức Giêsu đề cập đến Chúa Thánh Thần. Tuy vậy, mỗi thánh sử diễn tả Chúa Thánh Thần theo nhãn quan thần học rất riêng. 

Trái với những gì ta thấy trong các Tin mừng Nhất lãm, khá ngạc nhiên là tên của Mẹ Đức Giêsu chẳng bao giờ được nhắc đến trong Tin mừng Thánh Gioan. Lại nữa, ta cũng thấy rằng Mẹ chỉ xuất hiện vào hai dịp: tiệc cưới Cana và dưới chân Thập giá. 

Bí tích Thánh Thể không phải là một học thuyết để tin, mà là một thực tế để sống - một thực tế sẽ định hình cuộc sống của chúng ta và mọi việc chúng ta làm. Trong cuốn sách mới của tôi, “Bí tích Thánh Thể có thể cứu nền văn minh như thế nào”, tôi xem xét cách thức sự biến đổi sẽ lan tỏa khắp thế giới...

Một nguyên lý nền tảng của niềm tin Kitô giáo là có một trật tự trong thế giới tự nhiên đã được thiết định bởi Đấng Tạo Hóa và trật tự tạo dựng này là tốt lành (St 1, 31; Tv 19, 1…). Giáo hội đã luôn khẳng định sự tốt lành thiết yếu của trật tự tự nhiên và kêu gọi chúng ta tôn trọng trật tự đó. 

Trong những thập niên gần đây dường như người ta ít nghe nói đến tội và con người hiện nay có lẽ đã mất đi cái ý thức về chiều kích tôn giáo của tội, thậm chí còn từ chối hay bỏ qua chiều kích ấy. Và có lẽ khi nhắc đến sự tội, thì hầu như không được giới báo chí ưa chuộng cho lắm.

Trong suốt hành trình dài của cuộc đời, Đức Bênêđictô XVI rất quan tâm đến Phụng vụ của Giáo hội. Thật vậy, tập sách được chuyển ngữ đầu tiên trong số các tác phẩm được sưu tập của ngài là tập XI, bao gồm những suy tư của ngài về chủ đề này. 

“Có thể bỏ cuốn Kinh Thánh mà vẫn tồn tại Giáo hội Công giáo không?” Câu trả lời là không thể và không bao giờ xảy ra chuyện này. Giáo hội và Kinh Thánh luôn đi với nhau như hình với bóng.

Kể từ và đặc biệt sau Công Đồng Vaticanô II, thần học Kitô giáo đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ và phong phú trong việc trình bày mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi như là trung tâm điểm của thần học và đời sống Kitô hữu. Theo đó, thần học Ba Ngôi được trình bày như là một lịch sử tình yêu, sống động và gần gũi với cuộc sống hơn là những ý tưởng khô khan, siêu hình và duy yếu tính. 

Việc tuyên xưng đức tin của Công đồng Nicêa, cũng giống như tất cả các lời tuyên xưng đức tin quan trọng trong Giáo hội sơ khai, trong cấu trúc cơ bản của nó là một lời tuyên xưng về Thiên Chúa Ba Ngôi. Nội dung thiết yếu của nó là một lời “xin vâng” với Thiên Chúa hằng sống là Chúa,...

Ai đó đọc một cách chăm chú và liên tục “Sách An Ủi” (Sách Ngôn Sứ Isaia II) sẽ nhận thấy rằng, ở một số chỗ, đường kết nối trong mạch văn về các lời ngôn sứ Isaia bị gián đoạn, để nhường chỗ cho bốn đoạn đặc biệt, được gọi là “Các Bài Ca về Người Tôi Tớ của Chúa” (Is 42,1-7; 49,1-7; 50,4-9; 52,13–53,12) […] 

Tin mừng theo Thánh Matthêu viết: “Từ giờ thứ sáu, bóng tối bao phủ cả mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. Vào giờ thứ chín, Đức Giêsu kêu lớn tiếng: ‘Êli, Êli, lema sabachthani’, nghĩa là ‘Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con?’ (Mt 27,45-47).

Rất nhiều bạn trẻ cho rằng Kinh Thánh không phải là những lời Thiên Chúa viết ra. Họ cho rằng những dòng chữ ấy cũng chỉ là do tác giả người trần mắt thịt viết nên. Do đó, có nhiều chỗ đáng nghi ngờ và không thể đặt lòng tin tưởng vào đó. Suy nghĩ này đã cản trở họ không muốn tiếp cận cuốn Kinh Thánh. 

Lý thuyết về luật tự nhiên hướng dẫn đời sống luân lý cũng như những quyết định luân lý, đã xuất hiện khá lâu rồi trong tiến trình tư tưởng Tây phương. Kể từ khi người Hy Lạp đầu tiên suy tư về triết học. Trong tác phẩm của Aristote, Rhetoric and Ethics, (Tu Từ Học và Đạo đức học), ta thấy có mô tả về thứ luật phổ quát này đang áp đặt cho con người.

Được viết vào cuối thế kỷ I Công nguyên, tác giả Tin Mừng Gioan đã trích dẫn Isaia 53, 1 và 6, 10 và chứng minh rằng vị ngôn sứ này của Đấng Cứu Thế đã ám chỉ đến Đức Giêsu Nazarét (Ga 12,36-41). Từ giữa thập niên 60, tông đồ Phêrô cũng đã trích dẫn Isaia 53, 5.9 và áp dụng đoạn Người Tôi Tớ Đau Khổ cho Đức Giêsu (1 P 2,24.22).

Có lẽ cuốn Kinh Thánh không chỉ là lời của Thiên Chúa, nhưng còn là lịch sử của một dân tộc Israel. Trải qua bao biến cố thăng trầm của dân tộc, “tác giả Kinh Thánh” đã lắng nghe được tiếng Chúa. Họ biết cách lồng ghép những câu chuyện lịch sử có thật vào trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa.

Trải qua dòng lịch sử Giáo hội, cho đến hiện nay, công việc điều tra và tiến hành Hồ sơ án phong thánh trong Giáo hội Công giáo được Đức Giáo hoàng Bênêđictô XIV (1740-1758) ấn định, với diễn tiến như một vụ án tố tụng.

Vị mục tử nào nói: “Tôi tin Chúa Thánh Thần”, nên tự hỏi mình một số câu hỏi cơ bản để khám phá hoạt động của Thánh Thần nơi các tín hữu của mình.

“Lạy Chúa, tại sao Ngài thinh lặng?” Đây là câu hỏi rất thường gặp trong đời sống đức tin của mỗi người. Nhất là trong những biến cố đau khổ, chúng ta cảm thấy dường như Thiên Chúa vắng bóng. Nếu bình tĩnh lại, chúng ta nhận thấy chân lý này: Thiên Chúa luôn hiện diện. 

Nếu mở cuốn Kinh Thánh trọn bộ ra đọc, bạn chỉ gặp hình ảnh Thiên Chúa Cha trong Tân Ước. Thực ra đôi lần trong Cựu Ước có nói đến Thiên Chúa như người Cha (Tv 89, Gr 3, 19, Tb 13, 4). Số là suốt thời gian trước Chúa Giêsu, chúng ta chưa được mặc khải nhiều về Thiên Chúa Ba Ngôi. 

Một thực tế là giáo dân rất ít nói về Kinh Thánh cho người khác. Thậm chí nhiều người tách Kinh Thánh hoặc Lời Chúa hoàn toàn với đời sống của mình. Tuy là người có đạo, nhưng Kinh Thánh là cái gì đó vẫn còn rất xa lạ với nhiều người. Cũng có người cho rằng giải thích Kinh Thánh là công việc của các linh mục hoặc các nhà chuyên môn.

Nhiều bạn hỏi tôi rằng: “Cha ơi làm sao con có thể biết Chúa Giêsu?” Đây là một câu hỏi không chỉ để hỏi, nhưng là để sống. Lý do là vì chỉ khi chúng ta biết được Chúa Giêsu, chúng ta mới có thể yêu mến Ngài và sống tốt đạo đẹp đời. Vô tri bất khả mộ. 

Những ai đã từng tĩnh tâm theo hình thức Linh Thao, đều ít nhiều biết đến tiến trình cầu nguyện. Do đó, trong bài viết này tôi muốn chia sẻ với các bạn chưa quen với tiến trình cầu nguyện với Kinh Thánh. Hy vọng khi đi vào tiến trình của cầu nguyện, chúng ta được Thiên Chúa dẫn dắt vào bối cảnh của cầu nguyện. Nhờ đó, chúng ta có thể gặp được chính Thiên Chúa,...

Theo truyền thống Giáo hội, hằng năm, Đức Giáo hoàng ban phép lành Urbi et Orbi trong dịp Lễ Giáng sinh và Lễ Phục sinh. Sau đây là đôi nét về phép lành Urbi et Orbi.

So sánh giữa các bản văn Thánh Kinh trước và sau khi Chúa Kitô giáng sinh. Tất cả những lời tiên tri nói về Chúa Kitô trong Cựu ước đều được ứng nghiệm nơi Chúa Giêsu. Lời tiên tri rất nhiều, đếm được hơn 300.

Phụng vụ Mùa Vọng và Mùa Giáng sinh trích đọc rất nhiều từ sách ngôn sứ Isaia. Isaia là một trong những vị ngôn sứ nổi bật và quan trọng trong Cựu ước, nhà thần học Công giáo Gerald O'Collins, S.J., đã gọi những tác phẩm của ngôn sứ Isaia là “Phúc âm thứ năm.”

Cầu nguyện với Kinh Thánh tuy rất quan trọng, nhưng lại nhiều khó khăn. Nhất là với đạo đức bình dân, chúng ta thích đọc kinh nguyện hoặc tham gia lễ hội tưng bừng. Thực tế là rất ít người cầu nguyện với Kinh thánh. Đây là thực sự là thiếu sót trong đời sống đức tin của người Công giáo. 

Nhập là bạn đi vào, cảnh là từng cảnh huống hoặc tình cảnh câu truyện trong Kinh Thánh. Như thế, nhập cảnh đơn giản là bạn cũng là một trong các nhân vật trong câu chuyện Tin Mừng. Thú vị là Thiên Chúa không nói một mình, Ngài không nói với không trung.

Chung quanh vấn đề ân xá, chúng tôi nhận được một số thắc mắc như sau: Đâu là những đòi hỏi/điều kiện để được hưởng ân xá?  Có những trường hợp nào hoặc dịp đặc biệt nào và kèm theo thi hành công việc nào để có thể lãnh nhận ân xá? Phải làm gì để thỏa mãn điều kiện cầu nguyện theo ý Đức Giáo hoàng? 

Bất cứ ai quen với những tác phẩm thần học đồ sộ của nhà thần học người Đức, thuộc Dòng Tên, Karl Rahner (1904-1984), phải khó khăn lắm để bỏ qua sự “trớ trêu” này là: Đối với nhiều người, Rahner được coi như là người đã đóng góp sự ảnh hưởng lớn nhất cho sự phục hưng của thần học Ba Ngôi trong thế kỷ XX, ít ra trong Hội Thánh Công Giáo.